☀️ JOIN SPN MOBILE
Forums
New posts
Guru Granth Sahib
Composition, Arrangement & Layout
ਜਪੁ | Jup
ਸੋ ਦਰੁ | So Dar
ਸੋਹਿਲਾ | Sohilaa
ਰਾਗੁ ਸਿਰੀਰਾਗੁ | Raag Siree-Raag
Gurbani (14-53)
Ashtpadiyan (53-71)
Gurbani (71-74)
Pahre (74-78)
Chhant (78-81)
Vanjara (81-82)
Vaar Siri Raag (83-91)
Bhagat Bani (91-93)
ਰਾਗੁ ਮਾਝ | Raag Maajh
Gurbani (94-109)
Ashtpadi (109)
Ashtpadiyan (110-129)
Ashtpadi (129-130)
Ashtpadiyan (130-133)
Bara Maha (133-136)
Din Raen (136-137)
Vaar Maajh Ki (137-150)
ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ | Raag Gauree
Gurbani (151-185)
Quartets/Couplets (185-220)
Ashtpadiyan (220-234)
Karhalei (234-235)
Ashtpadiyan (235-242)
Chhant (242-249)
Baavan Akhari (250-262)
Sukhmani (262-296)
Thittee (296-300)
Gauree kii Vaar (300-323)
Gurbani (323-330)
Ashtpadiyan (330-340)
Baavan Akhari (340-343)
Thintteen (343-344)
Vaar Kabir (344-345)
Bhagat Bani (345-346)
ਰਾਗੁ ਆਸਾ | Raag Aasaa
Gurbani (347-348)
Chaupaday (348-364)
Panchpadde (364-365)
Kaafee (365-409)
Aasaavaree (409-411)
Ashtpadiyan (411-432)
Patee (432-435)
Chhant (435-462)
Vaar Aasaa (462-475)
Bhagat Bani (475-488)
ਰਾਗੁ ਗੂਜਰੀ | Raag Goojaree
Gurbani (489-503)
Ashtpadiyan (503-508)
Vaar Gujari (508-517)
Vaar Gujari (517-526)
ਰਾਗੁ ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ | Raag Dayv-Gandhaaree
Gurbani (527-536)
ਰਾਗੁ ਬਿਹਾਗੜਾ | Raag Bihaagraa
Gurbani (537-556)
Chhant (538-548)
Vaar Bihaagraa (548-556)
ਰਾਗੁ ਵਡਹੰਸ | Raag Wadhans
Gurbani (557-564)
Ashtpadiyan (564-565)
Chhant (565-575)
Ghoriaan (575-578)
Alaahaniiaa (578-582)
Vaar Wadhans (582-594)
ਰਾਗੁ ਸੋਰਠਿ | Raag Sorath
Gurbani (595-634)
Asatpadhiya (634-642)
Vaar Sorath (642-659)
ਰਾਗੁ ਧਨਾਸਰੀ | Raag Dhanasaree
Gurbani (660-685)
Astpadhiya (685-687)
Chhant (687-691)
Bhagat Bani (691-695)
ਰਾਗੁ ਜੈਤਸਰੀ | Raag Jaitsree
Gurbani (696-703)
Chhant (703-705)
Vaar Jaitsaree (705-710)
Bhagat Bani (710)
ਰਾਗੁ ਟੋਡੀ | Raag Todee
ਰਾਗੁ ਬੈਰਾੜੀ | Raag Bairaaree
ਰਾਗੁ ਤਿਲੰਗ | Raag Tilang
Gurbani (721-727)
Bhagat Bani (727)
ਰਾਗੁ ਸੂਹੀ | Raag Suhi
Gurbani (728-750)
Ashtpadiyan (750-761)
Kaafee (761-762)
Suchajee (762)
Gunvantee (763)
Chhant (763-785)
Vaar Soohee (785-792)
Bhagat Bani (792-794)
ਰਾਗੁ ਬਿਲਾਵਲੁ | Raag Bilaaval
Gurbani (795-831)
Ashtpadiyan (831-838)
Thitteen (838-840)
Vaar Sat (841-843)
Chhant (843-848)
Vaar Bilaaval (849-855)
Bhagat Bani (855-858)
ਰਾਗੁ ਗੋਂਡ | Raag Gond
Gurbani (859-869)
Ashtpadiyan (869)
Bhagat Bani (870-875)
ਰਾਗੁ ਰਾਮਕਲੀ | Raag Ramkalee
Ashtpadiyan (902-916)
Gurbani (876-902)
Anand (917-922)
Sadd (923-924)
Chhant (924-929)
Dakhnee (929-938)
Sidh Gosat (938-946)
Vaar Ramkalee (947-968)
ਰਾਗੁ ਨਟ ਨਾਰਾਇਨ | Raag Nat Narayan
Gurbani (975-980)
Ashtpadiyan (980-983)
ਰਾਗੁ ਮਾਲੀ ਗਉੜਾ | Raag Maalee Gauraa
Gurbani (984-988)
Bhagat Bani (988)
ਰਾਗੁ ਮਾਰੂ | Raag Maaroo
Gurbani (889-1008)
Ashtpadiyan (1008-1014)
Kaafee (1014-1016)
Ashtpadiyan (1016-1019)
Anjulian (1019-1020)
Solhe (1020-1033)
Dakhni (1033-1043)
ਰਾਗੁ ਤੁਖਾਰੀ | Raag Tukhaari
Bara Maha (1107-1110)
Chhant (1110-1117)
ਰਾਗੁ ਕੇਦਾਰਾ | Raag Kedara
Gurbani (1118-1123)
Bhagat Bani (1123-1124)
ਰਾਗੁ ਭੈਰਉ | Raag Bhairo
Gurbani (1125-1152)
Partaal (1153)
Ashtpadiyan (1153-1167)
ਰਾਗੁ ਬਸੰਤੁ | Raag Basant
Gurbani (1168-1187)
Ashtpadiyan (1187-1193)
Vaar Basant (1193-1196)
ਰਾਗੁ ਸਾਰਗ | Raag Saarag
Gurbani (1197-1200)
Partaal (1200-1231)
Ashtpadiyan (1232-1236)
Chhant (1236-1237)
Vaar Saarang (1237-1253)
ਰਾਗੁ ਮਲਾਰ | Raag Malaar
Gurbani (1254-1293)
Partaal (1265-1273)
Ashtpadiyan (1273-1278)
Chhant (1278)
Vaar Malaar (1278-91)
Bhagat Bani (1292-93)
ਰਾਗੁ ਕਾਨੜਾ | Raag Kaanraa
Gurbani (1294-96)
Partaal (1296-1318)
Ashtpadiyan (1308-1312)
Chhant (1312)
Vaar Kaanraa
Bhagat Bani (1318)
ਰਾਗੁ ਕਲਿਆਨ | Raag Kalyaan
Gurbani (1319-23)
Ashtpadiyan (1323-26)
ਰਾਗੁ ਪ੍ਰਭਾਤੀ | Raag Prabhaatee
Gurbani (1327-1341)
Ashtpadiyan (1342-51)
ਰਾਗੁ ਜੈਜਾਵੰਤੀ | Raag Jaijaiwanti
Gurbani (1352-53)
Salok | Gatha | Phunahe | Chaubole | Swayiye
Sehskritee Mahala 1
Sehskritee Mahala 5
Gaathaa Mahala 5
Phunhay Mahala 5
Chaubolae Mahala 5
Shaloks Bhagat Kabir
Shaloks Sheikh Farid
Swaiyyae Mahala 5
Swaiyyae in Praise of Gurus
Shaloks in Addition To Vaars
Shalok Ninth Mehl
Mundavanee Mehl 5
ਰਾਗ ਮਾਲਾ, Raag Maalaa
What's new
New posts
New media
New media comments
New resources
Latest activity
Videos
New media
New comments
Library
Latest reviews
Donate
Log in
Register
What's new
New posts
Menu
Log in
Register
Install the app
Install
Welcome to all New Sikh Philosophy Network Forums!
Explore Sikh Sikhi Sikhism...
Sign up
Log in
Discussions
Sikh Literature
Reviews & Editorials
ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਖਤ ਪਲਟ-ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ
JavaScript is disabled. For a better experience, please enable JavaScript in your browser before proceeding.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Reply to thread
Message
<blockquote data-quote="dalvinder45" data-source="post: 225731" data-attributes="member: 26009"><p style="text-align: center"><strong><span style="font-size: 22px">ਰਿਜ਼ਾਈਮ ਚੇਂਜ (ਰਾਜ ਬਦਲੀ) ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਆਈ ਐਸ ਆਈ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਸਿਰੇ ਚਾੜ੍ਹਿਆ।</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong>ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ</strong></p><p></p><p style="text-align: justify">ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਚੀਨ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੱਖੀ ਜਮਾਤ-ਇ-ਇਸਲਾਮੀ ਤੇ ਖਾਲਿਦਾ ਜ਼ੀਆ ਦੀ ਬੰਗਲਾ ਨੇਸ਼ਨਲ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਖਲਿਦਾ ਜ਼ੀਆ ਦੇ ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੋਹਰਾ ਬਣਾ ਕੇ ਬਣਾਈ ਯੋਜਨਾ ਅਨੁਸਾਰ ਜਮਾਤ-ਇ-ਇਸਲਾਮੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਦਾ ਕਾਰਜ ਅਰੰਭ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੇ ਰਾਖਵਾਂਕਰਣ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੁੱਦਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ।ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਜਮਾਤ-ਏ-ਇਸਲਾਮੀ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਿੰਗ, ਛੱਤਰ ਸ਼ਿਬੀਰ, ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਈਐਸਆਈ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਿਸ ਨੇ ਹਿੰਸਾ ਭੜਕਾਉਣ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿਤਾ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਆਈਐਸਆਈ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਹਿੰਸਾ ਰਾਹੀਂ ਵਿਰੋਧੀ ਬੀਐਨਪੀ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਬਹਾਲ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੱਲਿਆ:</p> <p style="text-align: justify"></p> <p style="text-align: justify">1 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਲਈ ਕੋਟਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਲਈ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਣ, ਨਾਕਾਬੰਦੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਸਕੀਮ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਅਵਾਮੀ ਲੀਗ ਦੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰਾਂ ਦਾ ਪੱਖ ਪੂਰਦੀ ਹੈ। ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਜਿੱਤਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀ "ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।" ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਲਹਿਰ ਚਲਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਲਸੇ ਜਲੂਸ ਤੋਂ ਦੰਗੇ ਵੀ ਫੈਲਾਏ ਗਏ।ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਕੋਟਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਗਿਆ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਕੋਟੇ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਅਵਾਮੀ ਲੀਗ ਦੇ ਵਫਾਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਫਾਇਦਾ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ। ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਧਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਵਿਆਪਕ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਹ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਅਭਿਆਸਾਂ ਅਤੇ ਅਸਹਿਮਤੀ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦੇ ਸਨ।</p> <p style="text-align: justify">[ATTACH=full]23114[/ATTACH]</p> <p style="text-align: justify">16 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਹਿੰਸਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ । ਢਾਕਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਝੜਪਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਛੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਹਿੰਸਾ ਵਧ ਗਈ। ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।18 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੁਲਨ ਦਾ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ । ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਅਪੀਲ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਅਸਤੀਫੇ ਦੀ ਮੰਗ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ "ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਗੱਦੀ ਛੱਡੋ" ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਲਗਾਏ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਰਕਾਰੀ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇੰਟਰਨੈਟ ਬਲੈਕਆਊਟ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕਰਫਿਊ ਅਤੇ ਸਿਪਾਹੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਝੜਪਾਂ 'ਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 32 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ।</p> <p style="text-align: justify"></p> <p style="text-align: justify">ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ 21 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਕੋਟੇ ਨੂੰ ਮੁੜ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਇਆ, ਆਲੋਚਕਾਂ ਨੇ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਵਜੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਕੋਟੇ ਨੂੰ ਮੁੜ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿਰੁੱਧ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਜੋ "ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ" ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ । ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ 1971 ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ "ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ" ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਅੰਸ਼ਕ ਰਿਆਇਤ ਨੇ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਅਸਰਕੀਤਾ ।</p> <p style="text-align: justify"></p> <p style="text-align: justify">4 ਅਗਸਤ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ, ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨਾਲ ਫਿਰ ਝੜਪ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 14 ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਸਮੇਤ 68 ਮੌਤਾਂ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਸਥਿਤੀ ਉਦੋਂ ਹੋਰ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੋ ਗਈ ਜਦੋਂ ਸਾਬਕਾ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਇਕਬਾਲ ਕਰੀਮ ਭੂਈਆ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫੌਜ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਾਲੇ ਰੁਖ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਨੇ ਬੇਚੈਨੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ । ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਸਮੇਤ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਜਵਾਬ, ਬੇਚੈਨੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਫੌਜ ਨੇ ਕਰਫਿਊ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ, ਝੜਪਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 100 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ, ਜੋ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸਿਵਲ ਸੇਵਾ ਦੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਟੇ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਸਨ, ਹੁਣ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਬਕਾ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਇਕਬਾਲ ਕਰੀਮ ਭੂਈਆ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਹੱਤਿਆਵਾਂ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਫੌਜ ਦਾ ਪੱਖ ਅੱਗੇ ਆੲਆ ਜਦੋਂ 60 ਰਿਟਾਇਰਡ ਫੌਜੀ ਅਫਸਰਾਂ ਨੇ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਦੁਫਾੜ ਪਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿਚ ਇੱਕ ਬ੍ਰੀਗੇਡੀਅਰ ਨੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਇਸ ਦੌਫਾੜ ਪਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਹੋ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ । ਫਿਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਵਕਰ-ਉਜ਼-ਜ਼ਮਾਨ ਦਾ ਪੱਖ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਜਦ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲ "ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜੇ ਹਨ।"</p> <p style="text-align: justify"></p> <p style="text-align: justify">ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਹਿੰਸਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ 400 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਕ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਰੁੱਧ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 5 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਾਟਕੀ ਮੋੜ ਆਇਆ ਜਦ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕਿ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਢਾਕਾ ਦੇ ਸ਼ਾਹਬਾਗ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਗਣਭਵਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਸਿਰਫ 45 ਮਿੰਟ ਲੱਗਣਗੇ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਬਚਾ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸ਼ੇਖ ਹੀਨਾ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਸੱਤਾ 'ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਰਹਿਣ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਸੀ।</p> <p style="text-align: justify"></p> <p style="text-align: justify">ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਅਖਬਾਰ ਪ੍ਰਥਮ ਅਲੋ ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਥਿਤੀ ਅਜਿਹੇ ਬਿੰਦੂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪੁਲਿਸ ਵੀ ਹੁਣ ਅਜਿਹੇ ਸਖਤ ਰੁਖ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। “ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਹੁਣ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ” । ਪਰ ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਟੈਂਡ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।“ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਫਿਰ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਸ਼ੇਖ ਰੇਹਾਨਾ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਥਿਤੀ ਸਮਝਾਈ ਅਤੇ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਸ਼ੇਖ ਰੇਹਾਨਾ ਨੇ ਫਿਰ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਹ ਸੱਤਾ 'ਤੇ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਸੀ,। ਫਿਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਜੀਬ ਵਾਜੇਦ ਜੋਏ, ਜੋ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਸੀ, ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਕਾਲ ਕੀਤਾ। ਜੋਏ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਫੋਨ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਹ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡਣ ਲਈ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋ ਗਈ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਦਾਰੇ ਦੇ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ 45 ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਲਈ ਕਿਹਾ [</p> <p style="text-align: justify"></p> <p style="text-align: justify">ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਜਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਜਾਣ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਬਣਾਇਆ ਜਿਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਥੋੜ ਚਿਰੀ ਰਹਿਣ ਲਈ ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ ਮੰਗੀ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ੀ ਫੌਜੀ ਜਹਾਜ਼ ਸੀ 130 ਦੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਤਰਨ ਦੀ ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ ਮੰਗੀ। ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ ਪਿੱਛੋਂ ਸੀ 130 ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਹਿੰਡਨ ਹਵਾਈ ਉਤੇ ਉਤਾਰ ਕੇ ਵਾਪਿਸ਼ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਰਾਜ ਬਦਲੀ ਹੋ ਗਈ ।</p> <p style="text-align: justify">[ATTACH=full]23115[/ATTACH]</p> <p style="text-align: justify">[ATTACH=full]23116[/ATTACH]</p> <p style="text-align: justify"><strong> ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦਾ ਘਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਦਫਤਰ ਸਾੜ ਦਿਤੇ ਗਏ</strong></p> <p style="text-align: justify">[ATTACH=full]23112[/ATTACH]</p> <p style="text-align: justify"></p> <p style="text-align: justify"></p> <p style="text-align: justify"><strong> ਸ਼ੇਖ ਮੁਜੀਬ ਰਹਿਮਾਨ ਦੇ ਬੁੱਤ ਤੋੜ ਦਿੱਤੇ ਗਏ</strong></p> <p style="text-align: justify">[ATTACH=full]23113[/ATTACH]</p> <p style="text-align: justify"><strong> ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਮੰਦਿਰ ਅਤੇ ਘਰ ਵੀ ਸਾੜੇ ਗਏ</strong></p> <p style="text-align: justify"></p> <p style="text-align: justify">ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੇ ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਪਿੱਛੋਂ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦਾ ਘਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਦਫਤਰ ਸਾੜ ਦਿਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ੇਖ ਮੁਜੀਬ ਰਹਿਮਾਨ ਦੇ ਬੁੱਤ ਤੋੜ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਮੰਦਿਰ ਅਤੇ ਘਰ ਵੀ ਸਾੜੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਉਤੇ ਹਮਲੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੋਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਆਉਣ ਦੀ ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦਾ ਭਵਿਖ ਧੁੰਦਲਾ ਹੈ।</p> <p style="text-align: justify">ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਅਤੇ ਫੌਜ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਹੁਣ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਵਿਜੇਤਾ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਹਾਲ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।</p></blockquote><p></p>
[QUOTE="dalvinder45, post: 225731, member: 26009"] [CENTER][B][SIZE=6]ਰਿਜ਼ਾਈਮ ਚੇਂਜ (ਰਾਜ ਬਦਲੀ) ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਆਈ ਐਸ ਆਈ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਸਿਰੇ ਚਾੜ੍ਹਿਆ।[/SIZE] ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ[/B][/CENTER] [JUSTIFY]ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਚੀਨ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੱਖੀ ਜਮਾਤ-ਇ-ਇਸਲਾਮੀ ਤੇ ਖਾਲਿਦਾ ਜ਼ੀਆ ਦੀ ਬੰਗਲਾ ਨੇਸ਼ਨਲ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਖਲਿਦਾ ਜ਼ੀਆ ਦੇ ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੋਹਰਾ ਬਣਾ ਕੇ ਬਣਾਈ ਯੋਜਨਾ ਅਨੁਸਾਰ ਜਮਾਤ-ਇ-ਇਸਲਾਮੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਦਾ ਕਾਰਜ ਅਰੰਭ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੇ ਰਾਖਵਾਂਕਰਣ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੁੱਦਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ।ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਜਮਾਤ-ਏ-ਇਸਲਾਮੀ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਿੰਗ, ਛੱਤਰ ਸ਼ਿਬੀਰ, ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਈਐਸਆਈ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਿਸ ਨੇ ਹਿੰਸਾ ਭੜਕਾਉਣ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿਤਾ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਆਈਐਸਆਈ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਹਿੰਸਾ ਰਾਹੀਂ ਵਿਰੋਧੀ ਬੀਐਨਪੀ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਬਹਾਲ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੱਲਿਆ: 1 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਲਈ ਕੋਟਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਲਈ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਣ, ਨਾਕਾਬੰਦੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਸਕੀਮ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਅਵਾਮੀ ਲੀਗ ਦੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰਾਂ ਦਾ ਪੱਖ ਪੂਰਦੀ ਹੈ। ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਜਿੱਤਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀ "ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।" ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਲਹਿਰ ਚਲਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਲਸੇ ਜਲੂਸ ਤੋਂ ਦੰਗੇ ਵੀ ਫੈਲਾਏ ਗਏ।ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਕੋਟਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਗਿਆ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਕੋਟੇ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਅਵਾਮੀ ਲੀਗ ਦੇ ਵਫਾਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਫਾਇਦਾ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ। ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਧਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਵਿਆਪਕ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਹ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਅਭਿਆਸਾਂ ਅਤੇ ਅਸਹਿਮਤੀ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦੇ ਸਨ। [ATTACH type="full" alt="1722998050908.png"]23114[/ATTACH] 16 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਹਿੰਸਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ । ਢਾਕਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਝੜਪਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਛੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਹਿੰਸਾ ਵਧ ਗਈ। ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।18 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੁਲਨ ਦਾ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ । ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਅਪੀਲ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਅਸਤੀਫੇ ਦੀ ਮੰਗ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ "ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਗੱਦੀ ਛੱਡੋ" ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਲਗਾਏ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਰਕਾਰੀ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇੰਟਰਨੈਟ ਬਲੈਕਆਊਟ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕਰਫਿਊ ਅਤੇ ਸਿਪਾਹੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਝੜਪਾਂ 'ਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 32 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ 21 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਕੋਟੇ ਨੂੰ ਮੁੜ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਇਆ, ਆਲੋਚਕਾਂ ਨੇ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਵਜੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਕੋਟੇ ਨੂੰ ਮੁੜ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿਰੁੱਧ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਜੋ "ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ" ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ । ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ 1971 ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ "ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ" ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਅੰਸ਼ਕ ਰਿਆਇਤ ਨੇ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਅਸਰਕੀਤਾ । 4 ਅਗਸਤ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ, ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨਾਲ ਫਿਰ ਝੜਪ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 14 ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਸਮੇਤ 68 ਮੌਤਾਂ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਸਥਿਤੀ ਉਦੋਂ ਹੋਰ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੋ ਗਈ ਜਦੋਂ ਸਾਬਕਾ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਇਕਬਾਲ ਕਰੀਮ ਭੂਈਆ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫੌਜ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਾਲੇ ਰੁਖ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਨੇ ਬੇਚੈਨੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ । ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਸਮੇਤ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਜਵਾਬ, ਬੇਚੈਨੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਫੌਜ ਨੇ ਕਰਫਿਊ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ, ਝੜਪਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 100 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ, ਜੋ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸਿਵਲ ਸੇਵਾ ਦੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਟੇ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਸਨ, ਹੁਣ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਬਕਾ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਇਕਬਾਲ ਕਰੀਮ ਭੂਈਆ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਹੱਤਿਆਵਾਂ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਫੌਜ ਦਾ ਪੱਖ ਅੱਗੇ ਆੲਆ ਜਦੋਂ 60 ਰਿਟਾਇਰਡ ਫੌਜੀ ਅਫਸਰਾਂ ਨੇ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਦੁਫਾੜ ਪਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿਚ ਇੱਕ ਬ੍ਰੀਗੇਡੀਅਰ ਨੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਇਸ ਦੌਫਾੜ ਪਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਹੋ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ । ਫਿਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਵਕਰ-ਉਜ਼-ਜ਼ਮਾਨ ਦਾ ਪੱਖ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਜਦ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲ "ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜੇ ਹਨ।" ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਹਿੰਸਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ 400 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਕ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਰੁੱਧ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 5 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਾਟਕੀ ਮੋੜ ਆਇਆ ਜਦ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕਿ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਢਾਕਾ ਦੇ ਸ਼ਾਹਬਾਗ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਗਣਭਵਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਸਿਰਫ 45 ਮਿੰਟ ਲੱਗਣਗੇ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਬਚਾ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸ਼ੇਖ ਹੀਨਾ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਸੱਤਾ 'ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਰਹਿਣ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਸੀ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਅਖਬਾਰ ਪ੍ਰਥਮ ਅਲੋ ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਥਿਤੀ ਅਜਿਹੇ ਬਿੰਦੂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪੁਲਿਸ ਵੀ ਹੁਣ ਅਜਿਹੇ ਸਖਤ ਰੁਖ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। “ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਹੁਣ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ” । ਪਰ ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਟੈਂਡ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।“ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਫਿਰ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਸ਼ੇਖ ਰੇਹਾਨਾ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਥਿਤੀ ਸਮਝਾਈ ਅਤੇ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਸ਼ੇਖ ਰੇਹਾਨਾ ਨੇ ਫਿਰ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਹ ਸੱਤਾ 'ਤੇ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਸੀ,। ਫਿਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਜੀਬ ਵਾਜੇਦ ਜੋਏ, ਜੋ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਸੀ, ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਕਾਲ ਕੀਤਾ। ਜੋਏ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਫੋਨ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਹ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡਣ ਲਈ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋ ਗਈ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਦਾਰੇ ਦੇ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ 45 ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਲਈ ਕਿਹਾ [ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਜਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਜਾਣ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਬਣਾਇਆ ਜਿਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਥੋੜ ਚਿਰੀ ਰਹਿਣ ਲਈ ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ ਮੰਗੀ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ੀ ਫੌਜੀ ਜਹਾਜ਼ ਸੀ 130 ਦੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਤਰਨ ਦੀ ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ ਮੰਗੀ। ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ ਪਿੱਛੋਂ ਸੀ 130 ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਹਿੰਡਨ ਹਵਾਈ ਉਤੇ ਉਤਾਰ ਕੇ ਵਾਪਿਸ਼ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਰਾਜ ਬਦਲੀ ਹੋ ਗਈ । [ATTACH type="full" alt="1722998081562.png"]23115[/ATTACH] [ATTACH type="full" alt="1722998105079.png"]23116[/ATTACH] [B] ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦਾ ਘਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਦਫਤਰ ਸਾੜ ਦਿਤੇ ਗਏ[/B] [ATTACH type="full" alt="1722997965365.png"]23112[/ATTACH] [B] ਸ਼ੇਖ ਮੁਜੀਬ ਰਹਿਮਾਨ ਦੇ ਬੁੱਤ ਤੋੜ ਦਿੱਤੇ ਗਏ[/B] [ATTACH type="full" alt="1722997996552.png"]23113[/ATTACH] [B] ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਮੰਦਿਰ ਅਤੇ ਘਰ ਵੀ ਸਾੜੇ ਗਏ[/B] ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੇ ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਪਿੱਛੋਂ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦਾ ਘਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਦਫਤਰ ਸਾੜ ਦਿਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ੇਖ ਮੁਜੀਬ ਰਹਿਮਾਨ ਦੇ ਬੁੱਤ ਤੋੜ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਮੰਦਿਰ ਅਤੇ ਘਰ ਵੀ ਸਾੜੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਉਤੇ ਹਮਲੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੋਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਆਉਣ ਦੀ ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦਾ ਭਵਿਖ ਧੁੰਦਲਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਅਤੇ ਫੌਜ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਹੁਣ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਵਿਜੇਤਾ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਹਾਲ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।[/JUSTIFY] [/QUOTE]
Insert quotes…
Verification
Post reply
Discussions
Sikh Literature
Reviews & Editorials
ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਖਤ ਪਲਟ-ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ
This site uses cookies to help personalise content, tailor your experience and to keep you logged in if you register.
By continuing to use this site, you are consenting to our use of cookies.
Accept
Learn more…
Top