Punjabi ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇਸਾਈ ਮਤ ਵਿਚ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ

[Dalvinder Singh Grewal]

ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇਸਾਈ ਮਤ ਵਿਚ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ
ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ

ਇਸਾਈ ਮੱਤ ਦਾ ਅਰੰਭ ਤੇ ਵਿਸਥਾਰ

ਇਸਾਈ ਮੱਤ ਯਹੂਦੀ ਧਰਮ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਨਿਕਲਿਆ ਅਬਰਾਹਮਵਾਦੀ ਏਕਾਵਾਦੀ ਧਰਮ ਹੈ ਜੋ ਯਿਸੂ ਦੇ ਨਜ਼ਾਰਥ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਧਰਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 2.4 ਬਿਲੀਅਨ ਅਨੁਯਾਈ ਹਨ। (1) ਇਸਾਈਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 157 ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਹੈ।(2) ਇਸਾਈਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਯਿਸੂ ਹੀ ਮਸੀਹ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿਚ ਪੁਰਾਣਾ ਨੇਮ (ਓਲਡ ਟੈਸਟਾਮੈਂਟ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਨੇਮ (ਨਵਾਂਟੈਸਟਾਮੈਟ ਵਿਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ(3) ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਇਸ ਧਰਮ ਦੀ ਆਮਦ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਹੋਈ ਤੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ਾਂ ਵੇਲੇ ਇਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ੋਰ ਰਿਹਾ ।
ਇਸਾਈ ਧਰਮ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਦਸਤਕ ਤੇ ਵਿਸਥਾਰ
ਈਸਾਈ ਧਰਮ 1834 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜੋਨ ਲੋਰੀ ਅਤੇ ਵਿਲੀਅਮ ਰੀਡ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਯਿਸੂ ਮਸੀਹ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਮੁੱਢਲੇ ਚੇਲੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ, ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਤੋਂ ਅਲਗ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ ਪਰ ਸੰਖਿਆ ਵਿਚ ਇੰਨੇ ਥੋੜੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਸਮੁੱਚੇ ਸਿੱਖ, ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮਾਮੂਲੀ ਸਨ।
ਈਸਾਈਅਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਣਵੰਡੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੱਧ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਰੰਭ ਤੱਕ ਫੈਲਣ ਲੱਗੀ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਈਸਾਈ ਟੈਕਸਟਾਂ ਨਿਊ ਟੈਸਟਾਮੈਂਟ, ਇੰਜੀਲ ਅਤੇ ਯਿਸੂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹਵਾਲੇ ਆਦਿ ਦਾ ਤਰਜਮਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਛਪਵਾ ਕੇ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। (37) ਸੰਨ 1947 ਤਕ ਇਸਾਈ ਬਣਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਚ 75% ਹਿੰਦੂ ਤੇ ਬਾਕੀ ਮੁਸਲਿਮ ਸਨ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਪਛੜੀਆਂ ਜਾਤੀਆਂ ਦੇ। (38) ਸੰਨ 1870 ਤਕ, ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿਚ ਕੁਝ ਹਜ਼ਾਰ ਈਸਾਈ ਸਨ; 1880 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ, ਪ੍ਰੈਸਬਿਟੇਰਿਅਨ ਚਰਚ ਦੇ ਮੰਨਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ 660 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 10,615 ਤੱਕ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ।(38) ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚਰਚ ਆਫ਼ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਅਤੇ ਚਰਚ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਤਕਰੀਬਨ 5 ਲੱਖ ਪੰਜਾਬੀ ਈਸਾਈ ਬਣ ਗਏ। (38) ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ, ਸਿਆਲਕੋਟ ਅਤੇ ਸ਼ੇਖੂਪੁਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੇ ਥਲੜੇ ਵਰਗ ਦੇ ਇਸਾਈ ਬਣੇ (38)

ਭਾਰਤੀ ਈਸਾਈਆਂ ਦੀ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮੀਟਿੰਗ 28 ਦਸੰਬਰ 1914 ਨੂੰ ਹੋਈ ਜਿਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਪੂਰਥਲਾ ਦੇ ਰਾਜਾ ਸਰ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਉਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਸੁਸਾਇਟੀ (ਐਨਐਮਐਸ) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਨ; ਪਹਿਲੇ ਏਆਈਸੀਆਈਸੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਰਲੀਆ ਰਾਮ ਸਨ।(39) (40) ਦਸੰਬਰ 1922 ਵਿਚ ਲਾਹੌਰ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਈਸਾਈਆਂ ਦੀ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਦੀ ਬੈਠਕ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾ ਨੇ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਚਰਚ ਦੇ ਪਾਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। (41) ਏਆਈਸੀਆਈਸੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਈਸਾਈ ਨਸਲ ਜਾਂ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੰਗ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਤਕਰੇ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ। (41) ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਐਸ ਕੇ ਦੱਤਾ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਫੋਰਮੈਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਕਾਲਜ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸਨ, ਦੂਸਰੀ ਗੋਲ ਮੇਜ਼ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਈਸਾਈ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਈਸਾਈਆਂ ਦੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣੇ, ਜਿਥੇ ਉਹ ਘੱਟਗਿਣਤੀਆਂ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀ ਵਰਗਾਂ ਬਾਰੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ ।(42)

ਜੂਨ 1947 ਵਿੱਚ, ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਈਸਾਈਆਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ 511,299 ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 450,344 ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 60,955 ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਨ। (43) ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਹੁਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਇਸਾਈ ਬਣੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਰਹਿ ਗਏ ਤੇ ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਆ ਰਹੇ। (43) ਜਿਹੜੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਹੁਦਿਆਂ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ। (44) ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਾਲ ਦੇ ਚਰਚਾਂ ਅਤੇ ਗਿਰਜਾ ਘਰਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਈਸਾਈ ਜੁੜ ਗਏ ਅਤੇ ਇਸਾਈ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ। (45)

ਸੇਲਵਾ ਜੈ ਰਾਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਜਾਬੀ ਈਸਾਈ ਸਭਿਆਚਾਰ ਮੇਲ ਜੋਲ ਵਾਲਾ ਹੈ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਪੰਜਾਬੀ ਪਕਵਾਨ, ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੀਤਾਂ ਅਤੇ ਰਿਵਾਜਾਂ ਨੂੰ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦਿਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। (46) ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤਕ ਦੂਜੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ ਇਥੇ ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਰਹੇ ਹਨ।(47) ਪੰਜਾਬੀ ਈਸਾਈਆਂ ਨੇ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦਿਤਾ।(43) ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਈਸਾਈ ਧਰਮ-ਗ੍ਰੰਥ ਪਹਿਲਾਂ ਰੋਮਨ ਉਰਦੂ ਵਿਚ ਤੇ ਫਿਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਗਏ। (47)

ਭਾਰਤ ਵਿਚ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਈਸਾਈ ਸਫਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ (48) ਦੇ ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ ਜਾਂ ਘਟ ਆਮਦਨੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਜਮਾਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। (45) (2) ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਇਸਾਈ ਆਬਾਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ, ਜਲੰਧਰ ਅਤੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਜ਼ਿiਲ੍ਹਆਂ ਵਿਚ ਹੈ ਜਿਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਪਣੇ ਕੇਂਦਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ। (37) (49)

ਈਸਾਈ ਪੰਜਾਬੀ ਪਰਵਾਸ
ਅੱਜ ਇਕ ਵੱਡਾ ਈਸਾਈ ਪੰਜਾਬੀ ਸਮੂਹ ਪਰਵਾਸ (ਮਾਈਗ੍ਰੇਸ਼ਨ) ਕਰਕੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। (51) ਕਨੇਡਾ ਵਿੱਚ (ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਟੋਰਾਂਟੋ), (52) (53) ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ (ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਫਿਲਡੇਲ੍ਫਿਯਾ), (54) ਮਿਡਲ ਈਸਟ, (54) ਯੂ ਕੇ, (43) ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਵਿਚ (55) ਅਤੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਈਸਾਈ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਵੱਡੀ ਵਸੋਂ ਕੇਂਦਰਤ ਹੈ। ਯੂਕੇ ਵਿਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਵਸੋਂ ਲੰਡਨ, ਬੈ੍ਰਡਫੋਰਡ, ਬਰਮਿੰਘਮ, ਕੋਵੈਂਟਰੀ, ਆਕਸਫੋਰਡ ਅਤੇ ਵੋਲਵਰਹੈਂਪਟਨ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਹੈ। (46) ਮਹਾਰਾਜ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਇਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿਚ ਪਰਵਰਤਨ ਕਰਕੇ ਸੰਨ 1854 ਵਿਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਜਾ ਵਸਣ ਕਰਕੇ ਪਹਿਲਾ ਸਿੱਖ ਬਣਿਆ ਇਸਾਈ ਪਰਵਾਸੀ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (46)

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਵਸੇਬਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਥਾਈਲੈਂਡ, ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਅਤੇ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀਆਂ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਵਜੋਂ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ।(55) ਚੀਨ ਵਰਗੇ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿਚ ਇਸਾਈਅਤ ਨੂੰ ਵਧਦੀਆਂ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਕਰਕੇ ਢਾਅ ਲੱਗੀ ਹੈ। (55) (56)

ਅਜੋਕੇ ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਇਸਾਈ
ਪਰਵਾਸ ਦੇ ਮੁਢਲੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਕਾਰਨ, ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ, ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਵਸੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਇੱਛਾ, ਧਰਮ ਸੰਬੰਧੀ ਸਿਖਲਾਈ, ਜਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਤਕਰੇ / ਅਤਿਆਚਾਰ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। (57) ਪਰ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਧਰਮ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾ ਨੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੇ ਧਰਮ ਦਾ ਮਿਲਗੋਭਾ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਤੇ ਵੀ ਸਿੱਧੀ ਸੱਟ ਲਾਈ ਜਿਸ ਦੀ ਇਕ ਉਦਾਹਰਣ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ ਗਵਰਨਰ ਦਾ ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਕਰਕੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਤੋਂ ਬਾਦ ਵੀ ਜ਼ਮੀਨ ਉਤੇ ਹੱਕ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣਾ ਸੀ। ਦੂਜੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਤੇ ਫਿਰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਪੂਰਥਲਾ ਨੂੰ ਇਸਾਈ ਬਣਾ ਕੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਤੇ ਸਿਧਾ ਵਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਤਾਂ ਖਤਮ ਹੋਇਆ ਹੀ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਚੋਂ ਇਸਾਈ ਬਨਣ ਦਾ ਰਾਹ ਵੀ ਵੱਡੇ ਪਧਰ ਤੇ ਖੋਲ੍ਹ ਲਿਆ।ਇਸ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇਸਾਈ ਬਣਨ ਵਿਚ ਵੱਡਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਦਾ ਉਪਰਲਾ ਵਰਗ ਵੀ ਇਸਾਈ ਬਣਨ ਲੱਗ ਪਿਆ।
ਤਾਲਿਕਾ: ਧਰਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜ਼ਿਲੇ ਵਾਰ ਜਨਗਣਨਾ (2011) (21)

ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਿਥੇ ਕਿਥੇ ਇਸਾਈ ਧਰਮ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ? ਇਸ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਦੇ ਆਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਲਗਦਾ ਹੈ:
ਧਰਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜ਼ਿਲੇ ਵਾਰ ਫੀ ਸਦੀ ਜਨਗਣਨਾ (2011) (21)

21 "Population by religious community: Punjab". 2011 Census of India. Retrieved 27 August 2015
ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਾਲਿਕਾਵਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਇਸਾਈਆਂ ਦੀ 2001 ਵਿਚ ਗਿਣਤੀ 292,800 ਭਾਵ 1,20% ਸੀ ਜੋ 2011 ਵਿਚ 348,230 ਭਾਵ 1.26% ਹੋ ਗਈ। ਜੇ ਜ਼ਿਲੇਵਾਰ ਆਬਾਦੀ ਵੇਖੀਏ ਤਾਂ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ (7.68%), ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (2.18%), ਜਲੰਧਰ (1.19%) ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ (0.95%), ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ (0.94%), ਤੇ), ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਰਹੱਦੀ ਜ਼ਿਲਿਆਂ ਵਿਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ ਹੇਠ ਦਿਤੇ ਨਕਸ਼ੇ ਵਿਚ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਹੈ।


ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਇਸਾਈਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸਾਈਅਤ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਨਵਾਂ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ 200 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਨਹੀਂ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਜਾਂ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰਚਾਰ ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਸਾਧਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਧਰਮ ਪਰਚਾਰ ਵਿਚ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਮੁਸਲਮਾਨ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਭ ਲਾਲਚ ਜਾਂ ਤਲਵਾਰ ਦੀ ਧਾਰ ਤੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਵਾੳਂਦੇ ਸਨ ਹੁਣ ਬੀਤੇ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ । ਹੁਣ ਸਿਰਫ ਈਸਾਈ ਭਾਈਚਾਰਾ ਹੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਮੁਢਲੇ ਇਸਾਈ ਧਰਮ ਅਪਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੰਦੂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਹੁਣ, ਬਹੁਤੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਇਸਾਈ ਧਰਮ ਵਲ ਹੋ ਰਹੀ ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਇਕ ਨਵੀਂ ਲਹਿਰ ਬਣ ਚੱਲੀ ਹੈ ਜਿਥੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸਾਈ ਧਰਮ ਅਪਣਾ ਲਿਆ ਹੈ।

ਰਾਜ ਭਰ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਚਰਚ ਖੁੰਬਾਂ ਵਾਂਗੂ ਉਗ ਪਏ ਹਨ। ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਨੇ ਗਰੀਬ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸਾਈ ਬਣਾ ਕੇ ਜਨ ਸੰਖਿਆ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਉਪਰਾਲਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਾਦਰੀਆਂ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਧਰਮ ਢਾਂਚਾ ਬਦਲਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਈਸਾਈਆਂ ਦੀ ਅਸਲ ਆਬਾਦੀ
ਪ੍ਰਸਿਧ ਇਸਾਈ ਪਾਦਰੀ ਅੰਕੁਰ ਨਰੂਲਾ ਦਾ ਬਿਆਨ ਕਿ “ਪੰਜਾਬ ਦਾ 10% ਹਿੱਸਾ ਹੁਣ ਇਸਾਈ ਹੈ” ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਅਨੁਮਾਨ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਸਾਲ 2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਈਸਾਈਆਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਤਕਰੀਬਨ 3.5 ਲੱਖ ਹੈ। ਸਾਲ 2011 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਕੁੱਲ ਅਬਾਦੀ 2.8 ਕਰੋੜ ਸੀ। ਸਦੀਵੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਲਗਭਗ 14% ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਮੌਜੂਦਾ ਆਬਾਦੀ ਲਗਭਗ 3.2 ਕਰੋੜ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਕੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਹੀ ਲਗਭਗ 32 ਲੱਖ ਈਸਾਈ ਹਨ! ਚਲੋ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 10% ਈਸਾਈ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੇਖੋ: -

“ਰਸੂਲ” ਅੰਕੁਰ ਨਰੂਲਾ ਨੇ 2008 ਵਿੱਚ 3 ਅਨੁਯਾਈਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। 2018 ਤੱਕ, ਉਸਦੇ 1.2 ਲੱਖ ਪੈਰੋਕਾਰ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਉਸਦੇ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਅਨੁਸਾਰ ਦੁਗਣੇ ਵਧ ਰਹੇ ਸਨ. 2020 ਤੱਕ, ਉਸ ਦੇ ਲਗਭਗ 3-4 ਲੱਖ ਮੈਂਬਰ ਹੋ ਜਾਣ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਇਸਾਈਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹਰ ਦਹਾਕੇ ਦੁੱਗਣੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ “ਰਸੂਲ” ਅਤੇ “ਪਾਦਰੀ” ਹਨ ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਫੈਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਹਿੰਦੂ-ਸਿੱਖ ਨਾਮ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕੰਚਨ ਮਿੱਤਲ, ਬਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਰਮਨ ਹੰਸ। ਉਹ ਹਰ ਹਫਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਦੇ ਹਨ!

ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀ ਇਸ ਭਾਰੀ ਵਾਧਾ ਦਰ ਨੂੰ ਪਾਦਰੀ ਅਨੰਦ ਰਾਜ ਨੇ ਇਕ ਛੋਟੀ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਛਾਪਿਆ ਹੈ। ਹਫਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਅਤੇ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਈਸਾਈਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤੀ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਇਸ ਵਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ।ਹਾਂ! ਜਦੋਂ "ਨਬੀ" ਬਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ 'ਤੇ ਇਕ ਔਰਤ ਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਸੀ ਤਦ ਹੀ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਕੁਝ ਜਗ੍ਹਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਇਕ ਕ੍ਰਿਆਸ਼ੀਲ ਸੰਸਥਾ, ਪੰਜਾਬ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਫੋਰਮ, ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਕ ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਹ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੀ 2011 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਗ਼ਲਤ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਅਨੁਸਾਰ ਰਾਜ ਵਿਚ ਈਸਾਈ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 40 ਲੱਖ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 15 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਫਾਦਰ ਕਵੰਪੁਰਮ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਈਸਾਈਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਗਰੀਬੀ ਕਾਰਨ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਣਗੌਲਿਆ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,” ਫਾਦਰ ਕਵੰਪੁਰਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੇ ਈਸਾਈ ਨੀਵੀਂ ਜਾਤ ਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਅਤੇ ਕੈਥੋਲਿਕ ਦੋਵੇਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਰਗ ਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਮੀਰ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਈਸਾਈ ਪਰਿਵਾਰ ਇਕ ਕਮਰੇ ਦੇ ਕੁਆਰਟਰ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।"
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਤਨਾ ਨਜ਼ਰ ਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਫ਼ਨਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਥਾਂ ਨਹੀਨ ਦਿਤਾੀ ਜਾਂਦੀ।.ਰਾਜ ਭਰ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਈਸਾਈ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਛੋਟੇ ਚਰਚ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੈਨੀ ਫੈਸਟੋ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਵਾਦੇ ਸਨ।
ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜੁਲਾਈ 2016 ਵਿਚ ਇਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਵੈਲਫੇਅਰ ਬੋਰਡ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਮਿਉਨਿਟੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਲਈ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਫੰਡ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ। ਭਲਾਈ ਬੋਰਡ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਮਨਦੀਪ ਗਿੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਉਲੀਕ ਰਹੇ ਹਨ। “ਇਹ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਇਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ,” ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ।
ਫਾਦਰ ਕਵੰਪੁਰਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, “ਸਿੱਖ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਾਲੀ ਅਕਾਲੀ ਪਾਰਟੀ ਕੋਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਟਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਾਂ।” "ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਈਸਾਈਆਂ ਵਿਚ ਇਕ ਨਵਾਂ ਜੋਸ਼ ਹੈ. ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਗਤੀ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ," ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ।

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਈਸਾਈ ਆਗੂ ਖ਼ੁਦ ਈਸਾਈਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਵਾਧੇ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2016 ਵਿੱਚ, ਈਸਾਈ ਨੇਤਾ ਇਮਾਨੁਲ ਰਹਿਮਤ ਮਸੀਹ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਆਬਾਦੀ 7 ਤੋਂ 10% ਹੈ, ਪਰ ਤਾਜ਼ਾ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਸਾਨੂੰ 1% ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।" ਉਸਨੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਅਤੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸਾਨ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਸ੍ਰੀ ਮਸੀਹ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸੰਖਿਆ ਪਿਛਲੇ 4 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਯਕੀਨਨ 10% ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ ਹੈ!

10% ਪੰਜਾਬ ਕਿਵੇਂ ਈਸਾਈ ਬਣਿਆ?

ਇਸ ਧਰਮ ਬਦਲੀ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਦਰਜਨਾਂ “ਪਾਦਰੀ”, “ਨਬੀ” ਅਤੇ “ਰਸੂਲ” ਕੰਮ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਨੇ ਬੜੀ ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਸ਼ਿਦਤ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਅੰਕੁਰ ਨਰੂਲਾ ਬਾਰੇ ਵੇਖ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੋਰ ਵੀ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਕੌਰ, ਬਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਕੰਚਨ ਮਿੱਤਲ ਆਦਿ ਕਈ ਹੋਰ ਇਸ ਧਰਮਬਦਲੀ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿਚ ਜੁਟੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸਿੱਖ ਤੋਂ ਇਸਾਈ ਬਣੇ ਹਨ ਜਾਂ ਹਿੰਦੂ-ਸਿੱਖ ਨਾਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਪਗੜੀ ਵਰਗੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਵੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦਸ ਵਜੇ ਦੂਰ ਦਰਸ਼ਨ ਤੇ ਵੇਖੋਗੇ ਤਾਂ ਨਰੂਲਾ ਦੇ ਪਰਵਚਨਾਂ ਵਿਚ ਕਈ ਸਿੱਖ ਨਚਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਗੇ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਨਾ ਤਾਂ ਕਦੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਤੇ ਨਾ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਨੇ ਉਜਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਲਿਖਾਰੀ ਵਲੋਂ ਇਸ ਮੁਦੇ ਨੂੰੰ ਉਠਾਉਣ ਪਿਛੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿਤਾ ਗਿਆ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਰੇਕ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਤਕ ਅਨੁਯਾਈ ਹਨ ਜਿਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਾਹਰੀ ਫੰਡਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਰੋੜਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਾਰੋਬਾਰ ਲਈ ਮੈਬਰਸ਼ਿਪ (ਫਰੈਂਚਾਇਜ਼ੀ) ਦੇਣ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਲਈ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਹੋਰ ਪਾਦਰੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਆਈ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਇਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸਾਧਨ

ਹੁਣ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਰਾਜ ਤਾਂ ਹੈ ਨਹੀਂ ਜੋ ਧੱਕੇ ਜਾਂ ਵੱਡੇ ਲੋਭ ਲਾਲਚ ਨਾਲ਼ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਵਾ ਸਕੇ। ਹੁਣ ਜੋ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉਹ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਰਾਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੳੇ ਜੋ ਜਾਂ ਤਾਂ ਨਕਲੀ ਚਮਤਕਾਰਾਂ ਤੇ ਆਧਾਰਤ ਹੈ ਜਾਂ ਲੋਭ ਲਾਲਚ ਤੇ ਆਧਾਰਤ।ਇਸੇ ਲਈ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਨੇ ਗਰੀਬ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਰਾਜ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਬਦਲਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਗਠਿਤ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਦਾ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਲੋਕ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਦਲਿਤ, ਜੋ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਬਦਲਣ ਦੇ ਬਦਲੇ ਪੈਸੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਭਿਆਨਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਚਮਤਕਾਰੀ ਇਲਾਜ, ਮੁਫਤ ਸਿੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ, ਮੁਆਵਜ਼ਾ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਤੱਕ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਲਾਲਚ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਅਕਸਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਮੂਲ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬਾਰੇ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੋ ਸਕੇ ਕਿ ਈਸਾਈਅਤ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆਂ ਧਰਮ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਕੋਲ ਦੇਣ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਹੈ।

ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੂਸਰੇ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੱਕ ਈਸਾਈ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਸਾਬੂ ਮਥਾਈ ਕਾਟਜੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਮੋਬਿਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦਾ ਨਾਮ “ਓ ਐਮ” ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਜੋ ਹਿੰਦੂ ‘ਓਮ’ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਜੁਲਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆਈਆਂ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਭਗਵਾਂ ਚੋਗਾ ਪਹਿਨਣ ਅਤੇ ਯਿਸੂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਤੇ ਵੰਡਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਵੇਂ ਚਰਚ ਮੰਦਰਾਂ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਈਸਾਈ ਭਜਨ “ਗੁਰਬਾਣੀ ਕੀਰਤਨ” ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਈਸਾਈ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਵਾਂਗ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਚਰਚ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਇਕ ਸੰਗਠਨ ਵੀ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਕੰਮ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ 2009 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਇੰਡੀਅਨ ਸੁਸਾਇਟੀ ਫਾਰ ਪ੍ਰੋਮੋਟਿੰਗ ਕ੍ਰਿਸਚੀਅਨ ਨਾਲਜ (ਆਈਐਸਪੀਸੀ), ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਕ ਸਰਵਉੱਚ ਇਸਾਈ ਸੰਸਥਾ ਵਲੋਂ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਕਿਤਾਬ ਛਾਪੀ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਸਿਰਫ ਇਤਿਹਾਸਕ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿਚ ਬਦਲਣ ਦੀ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਯੋਜਨਾ ਵੀ ਦਸਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਵ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਸਿਖਾਂ'ਨੂੰ ਇਸਾਈ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਈਸਾਈ ਡੇਰੇ ਕਮਿਊੇਨਿਟੀ ਸੈਂਟਰਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਸਾਈ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ-ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਫੰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਈਸਾਈ “ਆਸ਼ਰਮਾਂ”, “ਸਾਧੂਆਂ” ਅਤੇ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ, ਯੋਗ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਵਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ, ਇੱਥੇ ਯੇਸ਼ੂ ਪੁਰਾਣ, ਯੇਸ਼ੂ ਸਹਿਸ੍ਰਨਾਮਾ, ਯੇਸ਼ੂ ਵੇਦ ਅਤੇ ਯੇਸ਼ੂ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਵੀ ਹਨ? ਕਈ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਭਗਵਾਂ ਚੋਗਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਆਸ਼ਰਮਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਚਰਚਾਂ ਵਾਂਗ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਿੰਦੂ-ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਭੁਚਲਾਉਣ ਲਈ ਸਤਿਸੰਗਾਂ, ਲੰਗਰਾਂ, ਯੀਸੂ ਗੁਰੂਦਵਾਰਾ, ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਲਈ ਸਤਨਾਮ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਤੇ ਯਿਸੂ ਲਈ ਸਤਿਗੁਰੂ ਵਰਗੇ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤਣਾ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ, ਸਿੱਖੀ ਚਿੰਨ੍ਹ ਦਿਹਾਤੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਭਰਮਾਉਣ ਅਤੇ ਬਦਲਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਥਈ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਬਦਲਣ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾਉਣ ਬਾਰੇ ਇਕ ਪੂਰੀ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ!

ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਸਭਾ (“ਚੰਗਿਆਈ” ਸਭਾ)
ਈਸਾਈਅਤ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਫੈਲਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਤਰੀਕਾ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਸਭਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗਿਆਈ ਸਭਾਵਾਂ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਸਭਾਵਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਾਅਲੀ ਕਰਾਮਾਤ ਨਾਲ ਇਲਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਲਾਜ ਦੇ ਝੂਠੇ ਵਾਅਦੇ ਕਰਕੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੈਂਸਰ, ਬਾਂਝਪਨ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਯਿਸੂ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ “ਇਲਾਜ” ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏਂ ਤਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਹਸਪਤਾਲ ਬੰਦ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਕੇ ਸਾਰੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ਼ ਕਰਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੋਵਿਡ "ਯਿਸੂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ" ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ, ਸਾਇੰਸਦਾਨਾਂ ਤੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਚੱਕਰਾਂ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਸਭ ਪਾਦਰੀਆਂ ਦੀ ਵਧੀਆ ਅਦਾਕਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਲਾਕੀ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਕੇ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਮਾਸੂਮ ਲੋਕ ਯਿਸੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਦੋਂ ਤਕ, ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿਚ ਬੱਝ ਗਏ ਹਨ।
ਇਹ ਖਤਰਨਾਕ ਧੋਖਾਧੜੀ, ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਗਰੀਬਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸਾ ਲੁਟਦੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ ਦੇਣਾ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਣਗਹਿਲੀ ਹੈ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਨਕਲੀ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਭਰੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਘੁਟਾਲੇ ਲਈ ਯੂਟਿਊਬ ਅਤੇ ਜ਼ੂਮ ਵਰਗੇ ਮਾਧਿਅਮ ਦੀ ਵੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ:
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਦਰ ਦੋ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਕਾਰਨ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਮਿਆਰ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਇਕ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ (ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ) ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਸੰਸਥਾ ਮੰਨਦੀ ਹੈ, ਨੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਬਾਦਲ) ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਰੰਗ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਈ ਕਰਨ ਦਾ ਇਸ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਿਤੇ ਵੀ ਦਿਸਦਾ ਨਹੀਂ ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਈਸਾਈ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ
ਦੂਜਾ ਕਾਰਨ ਦਲਿਤਾਂ, ਗਰੀਬਾਂ ਅਤੇ ਦਰਮਿਆਨੇ ਵਰਗਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਸੀ ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਉੱਚ ਜਾਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੱਲੋਂ ਸਿੱਖ ਦਲਿਤਾਂ ਨੂੰ ਲਾਂਭੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਬਰਾਬਰਤਾ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਜਾਤ-ਗੋਤ ਵਾਲੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਦਿਤੀ ਜਿੱਥੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਇਕੋ ਜਿਹਾ ਵਰਤਾਉ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੋਵੇ ਪਰ ਅਜੋਕੇ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਨੇਤਾ ਅਜਿਹੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ ਹਨ ਸਗੋਂ ਜਾਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਵਿਤਕਰਾ ਜਾਰੀ ਰਖਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸਿੱਖ ਆਗੂ ਆਪਣੀਆਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਪਦਾਰਥਕ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ।ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਅਗਲੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਨੀਵੇਂ ਤਬਕੇ ਲਈ ਇਨਸਾਫ ਅਤੇ ਅਵਸਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਤਕਰੇ ਅਤੇ ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਇਸ ਹਾਲਤ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਲੈ ਕੇ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਨੇ ਗਰੀਬਾਂ ਅਤੇ ਪਛੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਤਿਕਾਰ ਅਤੇ ਉਤਸਾਹ ਦੇ ਕੇ ਇਸ ਅਵਸਰ ਦਾ ਪੂਰਾ ਲਾਭ ਉਠਾਇਆ ਹੈ। ਉਹ ਅਨਪੜ੍ਹ, ਅਪਾਹਜ ਤੇ ਗਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨ ਦਿਵਾ ਕੇ ਬਪਤਿਸਮਾ ਲੈਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਕਲੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿੱਖ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਮੂਹ ਲੋਕ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਦੇ ਵੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਮੂਲ ਧਰਮ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਧਰਮ ਲਈ ਛੱਡ ਰਹੇ ਹਨ।


ਸੇਂਟ ਪੌਲਜ਼ ਚਰਚ ਕੋਰਟ ਰੋਡ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ 143001, ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ
ਸਿੱਖ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿਚ ਕਿਉਂ ਬਦਲ ਰਹੇ ਹਨ?

ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਹੋਣ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ ਦਾ 10% ਹਿੱਸਾ ਈਸਾਈ ਹੈ। ਕੁਝ ਕਾਰਣਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਹਾਜ਼ਿਰ ਹਨ:
1. ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਲੋਕ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸੋਚ ਬੈਠਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਾਦਰੀ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਅਪੰਗਤਾ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਸੋਚ ਬੈਠਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਧਰਮ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਰਕ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਏਗੀ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਨਕਲੀ ਚਮਤਕਾਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਨਪੜ੍ਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਯਕੀਨ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

2. ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਾਂ ਕਨੇਡਾ ਲਈ ਵੀਜ਼ਾ ਦਿਵਾਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਹੈ। ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਈਸਾਈ ਬਣਨਾ ਸਫਲ ਵੀਜ਼ਾ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰਾਹ ਅਸਾਨ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗਾ।

3. ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਪੈਸੇ, ਨੌਕਰੀਆਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਵਿਦਿਆ ਜਾਂ ਚੰਗੇ ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੇ “ਚਾਵਲ ਦੇ ਥੈਲੇ” ਧਰਮ ਬਦਲਣ ਲਈ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਫਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚਰਚ ਆਫ ਅੰਕੁਰ ਨਰੂਲਾ ਗਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਨਾਜ ਦੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ ਵੰਡ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ “ਰਾਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ‘ ਆਟਾ ਦਾਲ ਸਕੀਮ ਦੇ ਠਪੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ- ਗ਼ਰੀਬੀ ਲਾਈਨ (ਬੀਪੀਐਲ) ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਕੀਮ ਅਧੀਨ ਇਹ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਲਈ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਵਲ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
4. ਇਕ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ “ਸੈਕੂਲਰ ਬਾਬੇ”। ਪੰਜਾਬ ਅਜਿਹੇ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਬਾਬਿਆਂ ਦਾ ਗੜ੍ਹ ਹੈ। ਇਹ ਬਾਬੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਰੇ ਧਰਮ ਇਕ ਬਰਾਬਰ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਚੇਲੇ ਧਰਮ-ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਸੌਖਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਹੁਣ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਿਤਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਅਤੇ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਨਿਰਣਾਇਕ ਕਾਰਕ ਬਣਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਹਨ। ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਦੀ ਘੱਟਗਿਣਤੀ ਬਣਨ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀ ਲਗਦਾ।

ਉਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਲਿਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 32% ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਚ ਜਾਤੀ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇਕੋ ਜਿਹਾ ਵਰਤਾਓ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਕੀ 10% ਈਸਾਈਆਂ ਦੀ ਇਹ ਬੜ੍ਹਤ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਸੁਧਾਰਨ ਵਲ ਮੋੜੇਗੀ?

ਆਰ ਐੱਸ ਐੱਸ ਨੇ ਵੱਡਾ ਕਲੇਮ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਈਸਾਈ ਬਣੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਲ ਘਰ ਵਾਪਸੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ! 2014 ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਰਐਸਐਸ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 3 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 8000+ ਈਸਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਸੀ। ਸੱਚ ਕੀ ਹੈ ਇਹ ਘੋਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।

ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਉਤੇ ਅਸਰ
ਸਰਹੱਦੀ ਰਾਜ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਰਹਦੀ ਜ਼ਿਲਿਆਂ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਉਤੇ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਖਾਸ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਮੈਂ ਇਕ ਉਘਾ ਨੇਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮੰਗਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿਚ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਕਈ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਗਿਆ ਤਾਂ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤੀ ਜਨ ਸੰਖਿਆ ਇਸਾਈਆਂ ਦੀ ਸੀ ਤੇ ਇਹ ਸਾਰੇ ਦਲਿਤ ਵਰਗ ਦੇ ਸਨ। ਉਮੀਦਵਾਰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਉਸਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਇਸਾਈ ਵਰਗ ਨੂੰ ਰਿਝਾਉਣ ਵੱਲ ਸੀ।ਉਹ ਹਰ ਸਭਾ ਵਿਚ ਇਸਾਈਆਂ ਨੂੰ ਫਾਇਦੇ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਬਿਆਨ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਦੱਸ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਇਸਾਈ ਵਰਗ ਲਈ ਕੀਤਾ ਕੀ। ਮੈਂ ਉਸ ਤੋਂ ਇਸਾਈ ਵਰਗ ਨੂੰ ਰਿਝਾਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪੁਛਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ‘ਇਹ ਇਲਾਕਾ ਇਸਾਈ ਬਹੁਲ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜਿਤਣ ਲਈ ਇਸਾਈ ਵਰਗ ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸਾਈ ਖੁਸ਼ ਕਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ’। ਜਦ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਪਾਇਆ ਕਿ ‘ਇਸ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਵੀ ਇਸਾਈ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਕੀ ਕੀਤਾ’ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਤੇ ਚੁੱਪ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਮੇਰਾ ਹੱਥ ਫੜ ਕੇ ਕਿਹਾ, “ਜਿਥੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੋਵੇ ਉਥੇ ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਵਰਗ ਨਾਲ ਜੁੜਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਹੋਣ, ਜੋ ਇਸ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿਚ ਬਹੁ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਹਨ ਇਸਾਈ ਹੋਣ ਜੋ ਦੁਜੇ ਨੰਬਰ ਤੇ ਹਨ ਜਾਂ ਡੇਰੇਦਾਰ ਹੋਣ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਸਭ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਹੱਥ ਜੋੜਦੇ ਹਾਂ। ਰਾਜਨੀਤੀ ਹੈ ਹੀ ਕੁਤੀ ਸ਼ੈਅ”। ਜਦ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁਛਿਆ ਕਿ “ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੈਬਰ ਵੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਲਈ ਕੀ ਕੀਤਾ”। ਉਸ ਨੇ ਢਿਲਾ ਜਿਹਾ ਜਵਾਬ ਦਿਤਾ, “ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੀ ਤਾਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਥੱਲੇ ਹੈ ਜੋ ਸੈਕੂਲਰ ਪਾਰਟੀ ਹੈ ਹੁਣ ਇਕੱਲੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਨਹੀਂ। ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਦੇ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਸਾਈ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਲਈ ਟਿਕਟ ਦੇ ਦਿਤੀ। ਫੇਰ ਦਸੋ ਅਸੀਂ ਕੀ ਕਰੀਏ ਜੇ ਲੀਡਰ ਹੀ ਅਜਿਹੇ ਹੋਣ”। ਮੈਂ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਇਸ ਅਧੋਗਤੀ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਘਰ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ।

ਰਾਜਨੀਤਕ ਨੇਤਾ ਹੇਮਾ ਮਾਲਿਨੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹੋਏ । ਰਾਜ ਵਿਚ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਹੈ ਅਤੇ ਈਸਾਈ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਗੱਠਜੋੜ ਦੇ ਚੋਣ ਮਨੋਰਥ ਪੱਤਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। (ਫੋਟੋ ਆਈ. ਏ.ਐੱਨ.ਐੱਸ.)

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਿੱਖ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਨਵੀਂ ਲੜਾਈ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਹਾਦਰੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਦਿਸਦੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਸਰਬਪੱਖੀ ਬਰਾਬਰਤਾ ਤੇ ਭਾਈਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਉਣ ਵੇਲੇ ਅਜਿਹੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ।

ਈਸਾਈ ਸਮੂਹ ਇਕ ਨਵੀਂ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਿੱਖ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਾਲੇ ਰਾਜ, ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਈ ਸੀਟਾਂ ਮੰਗ ਕੇ ਜ਼ੋਰ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਇਸਾਈਆਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਸਿੱਖਾਂ ਉਤੇ ਅਸਰ

ਜੇ ਅਸੀਂ ਇਸਾਈਆਂ ਦਾ ਇਹ ਦਾਵਾ ਮੰਨ ਲਈਏ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਇਸਾਈਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 10 % ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਲਈ ਇਹ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਚਿੰਤਾ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਵੇਖ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਸਿਰਫ ਚਾਰ ਸਿੱਖ ਲੜਕੇ ਇਸਾਈ ਬਣਨ ਲੱਗੇ ਸਨ ਤਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਹਲਚਲ ਹੋਈ ਤਾਂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਬਣੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਸਿੱਖ ਲੱਖਾਂ ਵਿਚ ਇਸਾਈ ਧਰਮ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਹੱਲਚਲ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਵਾਕਿਆਈ ਹੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਕੀ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਸਿਖੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਘਟ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਕੀ ਸਿੱਖ ਆਗੂ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿੱਖੀ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਰੋਕਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ? ਕੀ ਸਾਡੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਸਿਰਫ ਤਨਖਾਹਾਂ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਹਨ ਜੋ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇਸਾਈ ਬਣਨੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੋਈ ਸਮਰਥ ਨਹੀਂ ਜਾਂ ਸਰੋਕਾਰ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ? ਕੀ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਇਤਨੀ ਲਾਚਾਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵੀ ਬਚਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ? ਕੀ ਅਸੀਂ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਸਿੱਖ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਚਲਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਗਿਆਂਨੀ ਦਿਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਚਲਾਈ ਸੀ? ਢਾਲਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਧੋਖੇ ਅਤੇ ਝੂਠ ਦੁਆਰਾ ਈਸਾਈਅਤ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਫ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਇਸਾਈਆਂ ਬਾਰੇ ਬੜੀ ਚਿੰਤਾ ਹੈ ਪਰ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇਸਾਈ ਬਣਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਦੇ ਵੀ ਮੁੱਦਾ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲਿਆ ਦੀ ਅਬਾਦੀ ਵਧ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਸਿੱਖ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ 1951 ਵਿਚ 60.62% ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 57.69% (ਪਿਛਲੇ 60 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ 2.93% ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ) ਆਈ ਹੈ।ਜਦ ਕਿ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਹਿੰਦੂ, ਇਸਲਾਮ ਅਤੇ ਇਸਾਈ ਧਰਮਾਂ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਫ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਬਾਕੀ ਦੇ ਤਿੰਨੇ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਵਾਧਾ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਘਾਟੇ ਕਰਕੇ ਹੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ।

ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ 10% ਆਬਾਦੀ ਈਸਾਈ ਬਣ ਗਈ। ਉਮੀਦ ਹੈ, ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਸੁਰਾਗ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਵੀ ਉਲਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇ। ਇਸ ਲਈ ਇਕ ਸਵਾਲ-ਜਵਾਬ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ (ਨੱਥੀ 1) ਤੇ ਆਖਰੀ ਨਿਰਣਾ ਜਵਾਬ ਮਿਲਣ ਤੇ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਪਛੜੀਆਂ ਜਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਨਾ ਸਮਝਣਾ
ਹੋਰ ਤਾਂ ਹੋਰ ਰਾਮਦਾਸੀਏ, ਰੰਘਰੇਟੇ ਤੇ ਹੋਰ ਪਛੜੀਆਂ ਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਵਰਤਾਉ ਨਾਂ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਸਦਕਾ ਉਹ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।ਇਸ ਬਾਰੇ ਮੇਰਾ ਬਾਬਾ ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸੱਚ ਨੂੰ ਹੋਰ ਉਘਾੜ ਕੇ ਦਸਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ਕਿ “ਇਹ ਸੌ ਫੀ ਸਦੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਛੋਟੀਆਂ ਜਾਤੀਆਂ, ਰਮਦਾਸੀਆਂ ਰੰਘਰੇਟਾਂ ਨੂੰ ਹਾਲੇ ਤਕ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਰਹੇ ਤੇ ਸਿਖ ਮੱਤ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।ਬਠਿੰਡਾ ਵਿਚ ਇਕ ਪੁਰਾਣੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਨਾ ਤਾਂ ਸ਼ੂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਪਾਠ ਕਰਨ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਲੰਗਰ ਵਿਚ ਬਰਾਬਰ ਬੈਠਣ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।ਕੁਝ ਨਿਹੰਗ ਜਥਿਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੌਥਾ ਪੌੜਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਬਰਾਬਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੀ ਨਹੀਂ ਛਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਲੰਗਰ ਵੀ ਅੱਡ ਛਕਾਇਆ ਜਾਦਾ ਹੈ। ਬੀਬੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਉਹ ਵੱਖ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਪੂਰੀ ਰਹਿਤ ਮਰਿਯਾਦਾ ਨਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਹੀਂ ਛਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ। ਖੈਰ ਪਾਠ ਤੇ ਕੀਰਤਨ ਤਾਂ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਿਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਵੀ ਬੀਬੀਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕਰਨ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਨਿਰਮਲੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡਾ ਮੁਖੀ ਸਿਰਫ ਜੱਟ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸੇਵਾ ਪੰਥੀ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ ਖਤਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਮੁਖੀ ਮੰਨਦੇ ਹਾਂ।ਅਸੀਂ ਸਹਿਜਧਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਿੱਖ ਨਹੀ ਮੰਨਦੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਾਤ ਪਾਤ ਛੂਆ ਛਾਤ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਵਿਚ ਜਾਣ ਦੀ ਥਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।

ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਰਾਜ ਸਮੇਂ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ ਅਧਿਕਾਰੀ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਸਰਵੇ ਕਰਕੇ ਉਥੋਂਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਧਰਮ, ਰਹੁ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਊਣਤਾਈਆਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖਦੇ ਸਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਅਪਣੇ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਕੇ ਧਰਮ ਦਾ ਪਸਾਰਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਇਹ ਪਿਰਤ ਪੈਣੀ ਜ਼ਰੂੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਸਿੱਖ ਆਪਣੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਸਮਝ ਕੇ ਦੂਰ ਕਰ ਸਕਣ ਤੇ ਇਸ ਧਰਮ ਪਰਵਰਤਨ ਤੋਂ ਅਪਣੇ ਸਿੱਖ ਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰੱਖਣ।

ਸਿੱਖ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਗਲਤ ਆਧਾਰ
ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਗਿਣਤੀ 2.6 ਕ੍ਰੋੜ ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਪਰ ਸਿੱਖ ਰਿਵੀਊ ਵਿਚ ਇਕ ਖੋਜ ਲੇਖ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸਵਾ ਚੌਦਾਂ ਕ੍ਰੋੜ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ। ਕੁਝ ਇਕ ਤਾਕਤਵਰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਥੱਲੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਨਾਮਲੇਵਾ ਨੂੰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਸਿਕਲੀਗਰ, ਵਣਜਾਰੇ, ਸਤਿਨਾਮੀ, ਜੌਹਰੀ, ਲਾਮੇ, ਸਿੰਧੀ, ਨਿਰੰਕਾਰੀ, ਨਾਮਧਾਰੀ, ਰਾਧਾਸੁਆਮੀ ਆਦਿ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਹੀ ਹੋਣ ਦੇ ਰਹੇ। ਮੈਂ ਸਿਕਲੀਗਰ, ਵਣਜਾਰੇ, ਸਤਿਨਾਮੀ, ਜੌਹਰੀ, ਲਾਮੇ, ਸਿੰਧੀ, ਨਿਰੰਕਾਰੀ, ਨਾਮਧਾਰੀ, ਰਾਧਾਸੁਆਮੀ ਵੀਰਾਂ ਵਿਚ 50 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵਿਚਰਦਾ ਇਹਾ ਹਾਂ। ਸਿਕਲੀਗਰ ਤੇ ਵਣਜਾਰੇ ਹੀ ਦਸ ਕ੍ਰੋੜ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹਨਜੋ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਪਣਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਨਗਣਨਾ ਵੇਲੇ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਲਿਖਵਾਉਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਦ ਮੈਂ ਸਿੰਧੀ ਵੀਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਦਸਾਂ ਗੁਰੂਆਂ ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਅਪਣੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਗਿਣਿਆ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਅਪਣਾ ਧਰਮ ਹਿੰਦੂ ਲਿਖਣਾ ਪਿਆ ਤੇ ਹੁਣ ਅਗਲੀਆਂ ਪੀੜੀਆਂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਸਿੱਖ ਰਿਵੀਊ ਵਿਚ ਛਪੇ ਖੋਜ ਲੇਖ ਅਨੁਸਾਰ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ(57)



ਨੰ ਗ੍ਰੁਪ ਇਲਾਕਾ ਗਿਣਤੀ
1 ਸਥਾਨਿਕ ਪੰਜਾਬ, ਕਸਮੀਰ, ਹਰਿਆਣਾ, ਦਿੱਲੀ ਤੇ ਗਿਰਦ ਇਲਾਕੇ 2 ਕ੍ਰੋੜ
2 ਸਿਕਲੀਗਰ ਮਹਾਂਰਾਸਟਰ, ਆਂਧਰਾ, ਕਰਨਾਟਕ, ਮੱਧੑਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਪੰਜਾਬ,

ਹਰਿਆਣਾ, ਗੁਜਰਾਤ, ਰਾਜਿਸਥਾਨ ਆਦਿ 4 ਕ੍ਰੋੜ
3 ਵਣਜਾਰੇ ਮਹਾਂਰਾਸਟਰ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਪੰਜਾਬ, ਉਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਆਦਿ 5 ਕ੍ਰੋੜ
4 ਸਤਿਨਾਮੀਏ ਛਤੀਸਗੜ੍ਹ, ਝਾੜਖੰਡ, ਬੰਗਾਲ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ ਆਦਿ 1 ਕੋ੍ਰੜ
5 ਜੌਹਰੀ ਮਹਾਂਰਾਸਟਰ ਆਦਿ 20 ਹਜਾਰ
6 ਆਸਾਮੀ ਆਸਾਮ ਦੇ ਵੀਹ ਪਿੰਡ 20 ਹਜਾਰ
7 ਬਿਹਾਰੀ ਕਿਸ਼ਨ ਗੰਜ ਤੇ ਪਟਨਾ ਬਿਹਾਰ ਆਦਿ 20 ਹਜਾਰ
8 ਥਾਰੂ ਬਿਜਨੌਰ ਉਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 20 ਹਜਾਰ
9 ਲਾਮੇ ਕਰਮਾਪਾ ਤੇ ਨਈਜ਼ਗਮਾਪਾ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੇ ਤਿੱਬਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀ 1 ਲੱਖ
10 ਸਿੰਧੀ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਗੁਜਰਾਤ, ਰਾਜਿਸਥਾਨ ਆਦਿ 2 ਲੱਖ
11 ਵਿਦੇਸੀ ਕੈਨੇਡਾ, ਇੰਗਲੈNਡ, ਅਮਰੀਕਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਥਾਈਲੈNਡ,ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਤੇ ਅਫਰੀਕਾ 15 ਲੱਖ
12 ਹੋਰ ਸਿੱਖ ਨਿਰੰਕਾਰੀ, ਨਾਮਧਾਰੀ, ਰਾਧਾਸੁਆਮੀ ਤੇ ਹੋਰ ਧਾਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ 10 ਲੱਖ
ਕੁੱਲ 14 ਕ੍ਰੋੜ 25 ਲੱਖ

ਮੈਂ ਹੈਰਾਨ ਹਾਂ ਕਿ ਸਿੱਖ ਇਤਨੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਜਨਗਣਨਾ ਵਿਚ ਸਾਢੇ ਚੌਦਾਂ ਕਰੋੜ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਤੇ ਇਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿਚ ਇਸ ਤਰਾਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਵਲ ਵਧਦੇ ਹਾਂ ਜਦ ਕਿ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਕਰਕੇ ਪੱਕੀਆ ਕੀਤੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਸੁਝਾਉ
ਕੀਤਾ ਕੀ ਜਾਵੇ? ਕੀ ਕਰੀਏ? ਇਸ ਲਈ ਲਈ ਕੁਝ ਸੁਝਾ ਹੇਠ ਦਿਤੇ ਗਏ ਹਨ:
1. ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਵਿਚ ਆਈਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਦਾ ਗੰਭੀਰ ਮੰਥਨ ਕਰਨਾ।
2. ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਵਿਚ ਆਈਆਂ ਊਣਤਾਈਆਂ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿੱਖ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਚਲਾਉਣੀ
3. ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਕਿ ਪੁਰਾਤਨ ਜਥੇਬੰਧੀਆਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਇਆ ਜਾਵੇ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰੋਲ ਧਾਰਮਿਕ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨਿੱਜੀ ਮੁਫਾਦਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਲਾਂਭੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਕਨੂੰਨਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਸੋਧਾਂ ਲਿਆਉਣੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।
4. ਜੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸੁਧਾਰ ਸੰਭਵ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਨਿਰੋਲ ਸਿੱਖੀ ਕਦਰਾਂ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਨਵੀ ਸੰਗਠਨ/ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਸਥਾਪਤੀ ਕਰਨੀ ਜਿਸ ਲਈ ਭਰੋਸੇ ਯੋਗ ਪੰਥਕ ਹਿਤਾਂ ਵਾਲੇ ਜਥੇਬੰਧਕ ਢਾਂਚੇ ਦਾ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ।
5. ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਸਿੱਖੀ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਪਰਸਾਰ ਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਬਹਾਲ ਕਰਵਾਣਾ ਜਿਸ ਲਈ ਯੋਗ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਹੋਵੇ । ਤਨਖਾਹ, ਭੱਤੇ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਪਾਲਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਏਗਾ।
6. ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਸ਼ਾਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵੱਲ ਮੋੜਣਾ
7. ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਭੌਤਕਤਾ ਤੋਂ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਨਾਲ ਜੋੜਣਾ
8. ਦਲਿਤ ਵਰਗ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾ ਵਿਚ ਨਾਬਰਾਬਰੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦੂਰ ਕਰਨੀ। ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੇ ਅਸੂਲਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਚੱਲਕੇ ਬਰਾਬਰਤਾ ਤੇ ਭਾਈਵਾਲੀ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣੀ।
9. ਸਵੈ ਹਿਤਾਂ ਤੋਂ ਉਤੇ ਉਠ ਕੇ ਜਨ ਹਿਤ ਕੰਮ ਕਰਨੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖ ਏਡ ਵਰਗੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
10. ਵਿਹਲੜਪੁਣਾ ਛੱਡਕੇ ਹੱਥ-ਕਿਰਤ ਸਭਿਆਚਾਰ ਜਗਾਉਣਾ ਤੇ ਬਾਹਰੋਂ ਮਦਦ ਦੀ ਲੋੜ ਦੀ ਥਾਂ ਪੁਰਾਣੀ ਸਾਂਝੀ ਖੇਤੀ ਦਾ ਸਭਿਆਚਾਰ ਮੁੜ ਜਗਾਉਣਾ
11. ਪਿੰਡ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਸਿੱਖੀ ਪਰਚਾਰ ਪਰਸਾਰ ਲਈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਵਾਂ, ਸਿੱਖ ਸਾਹਿਤ ਲਾਇਬਰੇਰੀਆਂ ਖੋਲ੍ਹਣੀਆਂ।
12. ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਕਾਲਿਜਾਂ ਵਿਚ ਸਿਖਿਆ ਪਧਤੀ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ। ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਤੇ ਆਪਾ-ਪਾਲਣ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ ਬਦਲਕੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਭਰਨੀ
13. ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਸਾਦਾ, ਸੁਚੱਜਾ, ਗੁਰੂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਜੀਵਨ ਜੀਣ ਦੀ ਪਿਰਤ ਪਾਉਣੀ।
14. ਮਹਿੰਗੇ ਵਿਆਹਾਂ ਸ਼ਾਦੀਆਂ, ਰੀਤੀਆਂ ਰਿਵਾਜਾਂ, ਦਾਜ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਆਦਿ ਉਤੇ ਪਾਬੰਦੀ।
15. ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮੁਚੇ ਤੌਰ ਤੇ ਤਿਲਾਂਜਲੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਾਰਾ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ।
16. ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇਕ ਢਾਂਚਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਜਿਸ ਵਿਚ ਸੂਚਨਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ, ਕੁਰਾਹੇ ਪੈਂਦਿਆ ਨੂੰ ਸਿੱਖਮਤ ਦੇ ਕੇ ਰੋਕਣ ਵਾਲੇ ਤੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੋੜਣ ਵਾਲੇ ਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗ੍ਰੁਪ ਹੋਣ। ਇਸ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਅੱਡਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
17. ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਘਰ ਵਾਪਸੀ ਕਰਵਾਉਣੀ। ਇਸ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਵੀ ਵਖਰਾ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
18. ਸਿੱਖ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿਚ ਧਾਰਮਿਕ ਸਿਖਿਆ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰਨੀ ਤੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਇਕ ਅਧਿਆਪਕ ਧਾਰਮਿਕ ਦਾ ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋਵੇ।
19. ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਧੜਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕਢ ਕੇ ਆਪਸੀ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਤੇ ਮੇਲ ਜੋਲ ਤੇ ਇਕਜੁਟਤਾ ਵਧਾਉਣੀ ।
20. ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਘਟਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਨੂੰ ਪੁਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਦਾ ਚਾਰ ਬਚਿਆਂ ਵਾਲ ਸੁਝਾ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ।
21. ਸੁਕਿਰਤ ਕਰਨਾ, ਵੰਡ ਛਕਣਾ ਤੇ ਨਾਮ ਜਪਣਾ ਹਰ ਸਿੱਖ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸੁਭਾ ਬਣਾਉਣਾ।
22. ਸਿੱਖ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁਢ ਤੋਂ ਹੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੇ ਸਿੱਖ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨਾਲ ਜੋੜਣਾ ਤੇ ਸਿੱਖੀ ਵਿਚ ਪ੍ਰਪੱਕ ਕਰਨਾ।
23. ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਜਲੰਧਰ, ਤਰਨਤਾਰਨ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਜ਼ਿਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਕੇ ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਜ਼ਿਲਿਆਂ ਵਿਚ ਫੈਲਾਈ ਜਾਵੇ।
24. ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਜਿਥੇ ਸਿੱਖ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ ਤੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਕਰਕੇ ‘ਸਿੱਖੀ ਸੰਭਾਲ’ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ।
25. ਇੰਗਲੈਡ, ਯੂਰਪ ਦੇ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਲਵ ਜਿਹਾਦ ਰਾਹੀਂ ਸਿੱਖ ਲੜਕੀਆਂ ਦਾ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵੀ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।
26 ਸਿਕਲੀਗਰ ਸਤਿਨਾਮੀ, ਜੌਹਰੀ, ਲਾਮੇ, ਸਿੰਧੀ, ਨਿਰੰਕਾਰੀ, ਨਾਮਧਾਰੀ, ਰਾਧਾਸੁਆਮੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਨਾਲ ਰਲਾਇਆ ਜਾਵੇ।
27. ਪਛੜੀਆਂ ਜਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਆਦਰ ਮਾਣ ਦੇ ਕੇ ਬਰਾਬਰਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਕੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜੀ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ।
29. ਸਹਿਜਧਾਰੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਤੋੜਣ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਜੋੜਣ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਰਖਦਾ ਹੈ।
30. ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਹੋਰ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਤੇ ਸਿੱਖ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਤਰਜਮਾ ਕਰਕੇ ਵੰਡਿਆ ਜਾਵੇ।
ਸੰਗਠਨ
ਉਪਰੋਕਤ ਉਦੇਸ਼ ਪੂਰਨ ਲਈ ਇਕ ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਉਦੇਸ਼ ਪੂਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਕਾਫਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੈ।ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਜੋ ਇਸ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਤੇ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਜੋ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਅਮਲੀ ਜਾਮਾ ਪਹਿਨਾਉਣ। ਸੰਗਠਨ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਵੇ ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਪਿੱਠਭੂਮੀ ਵਿਚ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਲਹਿਰ ਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਲਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਘੋਖ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਬੀਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁਖ ਧਰਮ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰਾਂ
1870 ਈਂ: ਵਿਚ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਲਹਿਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਈਸਾਈਆਂ, ਹਿੰਦੂ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰਾਂ (ਬ੍ਰਾਹਮ ਸਮਾਜੀਆਂ, ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ) ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ (ਅਲੀਗੜ ਲਹਿਰ ਅਤੇ ਅਹਿਮਦੀਆਂ) ਦੀਆਂ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ [57]। ਲਹਿਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਉਸ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਖ਼ਾਲਸੇ ਨੇ ਆਪਣਾ ਮਾਣ ਗਵਾ ਲਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੁੱਖਧਾਰਾ ਦੇ ਸਿੱਖ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ [57]। ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ "ਸੱਚੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਵਿਚ ਮੁੜ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨਾ; ਸਿੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਪੁਸਤਕਾਂ ਲਿਖਣਾ ਅਤੇ ਵੰਡਣਾ; ਅਤੇ ਰਸਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨਾ ਸੀ।"[57] ਅੰਦੋਲਨ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਧਰਮ-ਤਿਆਗੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆਓਣ ਲੱਗੇ ਜੋ ਹੋਰ ਧਰਮਾਂ ਵਿਚ ਬਦਲ ਗਏ ਸਨ ।ਇਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਮੇਂ, ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਨੀਤੀ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਦੂਸਰੇ ਧਰਮਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾਵੇ ਤੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ. ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ।[57][58]
ਬੁਨਿਆਦ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ
ਪਹਿਲੀ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1873 ਵਿਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਖਤਰੇ ਪਛਾਣੇ ਸਨ:[59]
1. ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਵਧੇਰੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਈਸਾਈ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ,
2. ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ੁੱਧੀ ("ਸ਼ੁੱਧਕਰਨ") ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨਾਲ “ਉਲਟਾ ਧਰਮ-ਅਪਵਾਦ”, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਚੇਤਨਾ ਫੈਲਾਉਣ ਦੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਜੌਹਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ, ਅਤੇ
3. ਨਾਮਧਾਰੀ ਸਿਖਾਂ ਵਰਗੇ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਗਾਵਤੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕਾਰਨ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਗੁਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ।[59]
ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਦੇ ਬਰਾਬਰ, 1869 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੇ ਅੰਜੁਮਨ-ਇਸ-ਇਸਲਾਮੀਆ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਬੰਗਾਲੀ ਜੋ ਉਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ਦਾ ਬਣਾਇਆ ਬ੍ਰਹਮ ਸਮਾਜ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਇੱਸ ਹਿੰਦੂ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰਨੇ 1860 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਜਿਕ-ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜੁਟ ਰਹਿ ਕੇ ਤਕੜਾ ਸੰਗਠਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।[58] ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਲਹਿਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਇੱਕ ਗੁਜਰਾਤੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦਯਾਨੰਦ ਸਰਸਵਤੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ।[60]1877,[61] ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਵਜੋਂ ਵਰਤਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[62] ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਹਿੰਦੂ ਅਬਾਦੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਿਖਿਅਤ ਵਰਗ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋਏ।[63] ਇਸਨੇ ਇੱਕ "ਸ਼ੁੱਧ," ਤਰਕਵਾਦੀ, ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।[60] ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਵੈਦਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਨਮੂਨੇ ਦਾ ਇੱਕ "ਵੈਦਿਕ ਸੁਨਹਿਰੀ ਯੁੱਗ" ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹਿੰਦੂ ਸਮਾਜ ਲਿਆਉਣ ਲਈ, ਕਲਪਨਾਤਮਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੀ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ। ।20॥ ਇਸ ਨੇ ਹਿੰਦੂ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਆਈਆਂ ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਬੁੱਤ ਅਤੇ ਅਵਤਾਰ ਪੂਜਾ, ਮੰਦਰ ਦੀਆਂ ਭੇਟਾਂ, ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾਵਾਂ, ਵਿਧਵਾ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਆਹ ਰੋਕਣ, ਬਾਲ ਵਿਆਹ, ਸਤੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਜੋ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਦੇ ਸਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ।। ਇਹ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਸਿੱਖ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਨ,[60] ਅਤੇ ਕਈ ਸਿੱਖ ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਦੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਵੇਂ ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਹਿੰਦੂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਬਣਾ ਚੁੱਕੇ ਸਨ।[63]
ਮੁੱਢਲਾ ਯਤਨ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਨੀਵੀਂ ਜਾਤੀ ਦੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਵਿਚ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਸਫਲਤਾ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਖਾੜਕੂ ਸਮਾਜੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਘਰ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ । [62] ਜਿਸ ਵਿਚ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਜਾਂ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿਚ ਬਦਲਣ ਅਤੇ ਅਛੂਤ ਜਾਤੀਆਂ ਨੂੰ "ਸ਼ੁੱਧ" ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਖਾਸ ਮੁਹਿੰਮ ਘਰ ਵਾਪਸੀ ਚੱਲੀ ।[62]ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਤੌਰ ਦੀ ਪੁਜਾਰੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਨੇ ਘਰ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ । ਇਸੇ ਲੀਹ ਤੇ ਤੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਧਰਮੋਂ ਵਿਛੜੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ੁੱਧੀ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਸਮਾਰੋਹ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸਨੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ।[62] ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਧਾਰਮਿਕ ਅਵਿਸ਼ਕਾਰ, ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰ ਸੀ।[63] ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਅਤੇ "ਅਣਸੁਖਾਵਾਂ" ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦੀ ਲੜੀ, " [63] ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਾਰਮਿਕ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਜ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ 1883 ਵਿਚ ਵਿਦਿਅਕ ਲਹਿਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਫੈਲਣ ਪਿਛੋਂ ਨਵੀਆਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਨੇ ਈਸਾਈ, ਇਸਲਾਮ, ਜੈਨ, ਬੁੱਧ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਧਰਮਾਂ ਨੂੰ ਘੁਰੇ ਵਿਚ ਲੈ ਲਿਆ, ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਫਿਰਕੂ ਵਾਦ ਵਿਵਾਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ।ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਨੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਧਰਮ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸ਼ਰੂ ਕਰ ਦਿਤw। 1880 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਪ੍ਰੈਸ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ, [21] 1888 ਵਿਚ ਛਪੇ ਲੇਖਾ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਅਤੇ ਗੁਰੀ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਕੇ ਛੁਟਿਆਉਣ ਦੀਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਵੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕੀਤੀ ਗਈ।[60][63] ਨਵੰਬਰ 1888 ਲਾਹੌਰ ਵਿਚ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਦੀ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮਨਾਉਣ ਵੇਲੇ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀਆਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਪ੍ਰਤੀ ਜਨਤਕ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਦੋਨੋਂ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿਗਾੜੇ।ਫਿਰ ਜਦ ਆਜ਼ਾਦੀ ਪਿਛੋਂ ਆਰ ਐਸ ਐਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਸਾਰਾ ਫੈਲਾਇਆ ਤਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ ਹੀ ਅੰਗ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੇ ਜ਼ਜ਼ਬ ਕਰਨ ਦੀ ਅਣਥਕ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪਰ ਸਿੱਖ ਆਪਣੀ ਹੱਠ ਧਰਮੀ ਤੇ ਅੜੇ ਰਹੇ ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਵੱਖ ਧਰਮ ਐਲਾਨ ਕੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਲੀਹਾਂ ਪੱਕੀਆਂ ਕਰਨ ਲੱਗੇ।ਪਰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖ ਰਾਜਨੀਤਕਾਂ ਨੇ ਹੀ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਨੂੰ ਰੋਲਿਆ ਉੁਸੇ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੁਣ ਪੰਥ ਢਹਿੰਦੀਆਂ ਕਲਾਂ ਵਲ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਭਾਰਨਾ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤੇ ਜੋ ਸਿੱਖ ਲਾਂਭੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਢਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਉਪਰੋਕਤ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਰਖਦਿਆਂ ਨਵਾਂ ਸੰਗਠਨ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਵਰਗਾ ਹੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਵਿਚ ਕੁਝ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੋਧਕੇ ਹੇਠ ਦਿਤਾ ਸੰਗਠਨ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ:

ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ

ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਕੀ ਹੋਣ ਇਸ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਹੇਠ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਪੂਰਨ ਗੁਰਸਿੱਖ ਹੋਵੇ, ਵਾਹਿਗੁਰੂ, ਦਸਾਂ ਗੁਰੂਆਂ ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਰਖਦਾ ਹੋਵੇ. ਗੁਰਮਤ ਤੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਪੂਰਨ ਗਿਆਨ ਹੋਵੇ, ਸਿੱਖ ਹੋਣ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦਾ ਇਛੁਕ ਹੋਵੇ, ਸੰਤ ਸੁਭਾ ਹੋਵੇ ਤੇ ਭੌਤਕਤਾ/ ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਵਸਦਾ ਹੋਵੇ। ਜ਼ਿਹਨੀ ਤੌਰ ਤੇ ਪਰਪੱਕ, ਕੋਮਲ ਹਿਰਦਾ, ਨਿਮਰ, ਦ੍ਰਿੜ, ਸ਼ਹਿਨਸ਼ੀਲ, ਲਗਨ ਵਾਲਾ, ਲਚੀਲਾ ਤੇ ਹਮਦਰਦ ਹੋਵੇ। ਮਿਸਨ ਦਾ ਪੂਰਾ ਗਿਆਨ, ਧਿਆਨ, ਤਰੀਕਾ, ਸਾਧਨ ਤੇ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਜਨੂੰਨ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ।ਸੇਵਾ ਭਾਵਨਾ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ ਜੋ ਸਵੈ ਤੋਂ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇਵੇ। ਸੁਲਝਿਆ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਤੇ ਸਧਿਆ ਬੁਲਾਰਾ ਹੋਵੇ, ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਜ਼ਜ਼ਬਾ ਰਖਦਾ ਹੋਵੇ। ਆਪਾ ਸਮਝੇ ਤੇ ਸਾਧੇ ਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਲਈ ਸਮਝ ਤੇ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਬਲ ਹੋਵੇ। ਨਿਚਲੇ ਵਰਗ ਦੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾਂ ਵਾਲੇ ਵਰਗਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੇ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਸੰਪਰਕ ਰੱਖੇ।
ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਦ੍ਰਿੜਤਾ, ਸੱਚ ਤੇ ਡਟਣ ਵਾਲਾ. ਇਨਸਾਫ ਦਾ ਮੁਦਈ, ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਨਾਲ ਡਟ ਕੇ ਮੁਕਾਬਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਪਖੰਡ ਰਹਿਤ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਲ਼ਗਾਤਾਰ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲਾ, ਗਿਆਨ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲਾ, ਨਵੇਂ ਰਾਹਾਂ ਦਾ ਖੋਜੀ, ਵਿੇਵੇਕ ਬੁਧ, ਤਰਕਸ਼ੀਲ, ਭਾਸ਼ਾ ਗਿਆਨੀ ਪਰ ਭਾਸ਼ਾ ਤੇ ਸੰਜਮ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ, ਧਾਰਮਿਕ ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਤਾਲਮੇਲ ਤੇ ਮੁਢਲੀ ਸੰਸਥਾ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਸੰਪਰਕ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਕੁਝ ਕੁ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੁਣ ਇਕ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਅਪਣਾ ਉਦੇਸ਼, ਧਰਮ ਸੁਧਾਰਨ, ਧਰਮ ਵਧਾਉਣ, ਧਰਮਪਰਿਵਰਤਨ ਰokਣ ਤੇ ਘਰ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਵਰਤ ਸਕਦਾ ਹੈ।

References

1. "Total population by religious communities". Censusindia.gov.in. Archived from the original on 19 January 2008. Retrieved 20 November 2014.
2. "Indian Census 2011". Census Department, Government of India. Archived from the original on 13 September 2015. Retrieved 25 August 2015.
3."Although the OBC share in the country's population is about 41 per cent, in states like Punjab, the concentration of the OBC population is less than 25 per cent". Hindustantimes.com. Retrieved 6 July 2016.
4. "Population by religious community: Punjab". 2011 Census of India. Retrieved 27 August 2015.
5. Economic and Political Weekly › files › pdf › re...PDF Web results Religious Composition of Punjab's Population - Economic and ...
6..http://www.cpsindia.org › Blog8PDF The Declining share of Sikhs in the population of India
7. "Total population by religious communities". Censusindia.gov.in. Archived from the original on 19 January 2008. Retrieved 20 November 2014.
8. "Indian Census 2011". Census Department, Government of India. Archived from the original on 13 September 2015. Retrieved 25 August 2015.
9."Although the OBC share in the country's population is about 41 per cent, in states like Punjab, the concentration of the OBC population is less than 25 per cent". Hindustantimes.com. Retrieved 6 July 2016.
10. "Population by religious community: Punjab". 2011 Census of India. Retrieved 27 August 2015.
11. Economic and Political Weekly › files › pdf › re...PDF Web results Religious Composition of Punjab's Population - Economic and ...
12.http://www.cpsindia.org › Blog8PDF The Declining share of Sikhs in the population of India
13. Johnson, Todd M.; Barrett, David B. (2004). "Quantifying alternate futures of religion and religions". Futures. 36 (9): 947–960. doi:10.1016/j.futures.2004.02.009.
14. Punjab Assembly passes landmark bill to regularise Sikh marriages
15. "Navjot Singh Sidhu thinks there are 14 crore Sikhs in India instead of 2.4 crore". Free Press Journal.
16. "Explained: Who are Nanak Naam Lewa, and why Kartarpur Corridor can't be limited to Sikhs". The Indian Express. November 10, 2019.
17. "Sikhism". Encyclopædia Britannica. Retrieved 7 August 2017.
18. Table D2, Census of India 2001
References (Diaspora 2)
19. Johnson and Barrett(2004) used in map construction. Research Paper: Quantifying alternate futures of religion and religions by Todd M. Johnson and David B. Barrett (2004). Refer to Table 1. Global adherents of the world’s 18 major distinct religions, AD 1900–2025. Published by Elsevier Ltd, Available online 15 July 2004 [1]
20 Encarta "Archived copy". Archived from the original on 2 October 2009. Retrieved 25 June 2009.
21. "Sikhism". Encyclopædia Britannica. Retrieved 7 August 2018.
22. CIA Factbook
23. "Sikh Religion Census 2011". census2011. Retrieved 21 January 2018.
24. "NHS Profile, British Columbia, 2011". Statistics Canada. 8 May 2013. Retrieved 8 September 2019.
25. BBC History of Sikhism - The Khalsa
26. Maharaja Ranjit Singh: Lord of the Five Rivers (French Sources of Indian History Series) by Jean-Marie Lafont. Pub. by Oxford University Press (2002). pp. 23–29. ISBN 0-19-566111-7
27. A review of The Nation's Tortured Body: Violence, Representation, and the Formation of the Sikh "Diaspora" by Brian Keith Axel . Pub. by Duke University Press (2001).
28. A review of The Nation's Tortured Body: Violence, Representation, and the Formation of the Sikh "Diaspora" by Brian Keith Axel . Pub. by Duke University Press (2001). pp. 48–65
29. Diffusion of Sikhism and recent migration patterns of Sikhs in India by A. K. Dutt1 and S. Devgun. Pub. GeoJournal Volume 1, Number 5 / September,1977.Pp 81-89. Available online
30. "Explainer: who are the Afghan Sikhs?". The Conversation. 20 August 2014.
31. Sikhism. Encyclopædia Britannica. 2007. Encyclopædia Britannica Online. 12 Sept. 2007 [3]
32. Sikh Storia e immigrazione - The Sikhs: History and Immigration by R. Cipriani(2006). Pub. in International Sociology.2006; 21: 474-476 Available on "Archived copy". Archived from the original on 10 April 2008. Retrieved 4 April 2008.
33. Now, Sikhs do a Canada in Italy
34. Report of 'NRI' News in ITALY
35. N.J. gets first Sikh attorney general in U.S. history
36. Vipin Pubby 27-08-2015, We need to worry about the decline in Sikh numbers: Conversion from Sikhism is another factor which has got the community leaders thinking. VIPIN PUBBY @vipinpubby We need to worry about the decline in Sikh numbers )
37. Augustine Kanjamala (21 August 2014). The Future of Christian Mission in India: Toward a New Paradigm for the Third Millennium. Wipf and Stock Publishers. pp. 128–. ISBN 978-1-63087-485-8.
38.Cox, Jeffrey (2002). Imperial Fault Lines: Christianity and Colonial Power in India, 1818-1940. Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-4318-1.
39.Thomas, Abraham Vazhayil (1974). Christians in Secular India. Fairleigh Dickinson Univ Press. p. 106-110. ISBN 978-0-8386-1021-3.
40 .Chatterjee, N. (2011). The Making of Indian Secularism: Empire, Law and Christianity, 1830-1960. Springer. p. 224. ISBN 978-0-230-29808-8.
41.Webster, John C. B. (2018). A Social History of Christianity: North-west India since 1800. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-909757-9. In December 1921, the Punjabi-dominated meetings of the All India Conference of Indian Christians in Lahore was more cautious in their proposals but less cautious in the rationale they offered. They passed resolutions, first indicating that the Protestant missions 'should be completely merged in the Indian Church and that in future all Foreign Missionaries should be related to it', and then urging the missions in the meantime to 'appoint Indians of ability and character on an increasing scale'. Among their supporting arguments were that 'Indian Christians are not going to put up with colour and racial distinctions', that foreign missionaries could not solve the community's problems 'because of lack of sympathy', that the missions were too divided by denominational differences to bring about a united Indian Church, and that 'In these days Indians look up to Indians and do not pay much attention to foreigners.'
42. Black, Brian; Hyman, Gavin; Smith, Graham M. (2014). Confronting Secularism in Europe and India: Legitimacy and Disenchantment in Contemporary Times. A&C Black. p. 88-91. ISBN 978-1-78093-607-9.
43.Journal of Religious Studies. Department of Religious Studies, Punjabi University. 1986. p. 59. Most Punjabi Christians remained on the Pakistani side. Emigration especially to U.K. has taken a tremendous toll. In U.K. they have sunk into the general mass of the British irreligious. On the Indian side, Punjabi Christians found how much they had been influenced by Islam.
44. Bangash, Yaqoob Khan (5 January 2020). "When Christians were partitioned in the Punjab-IV". The News. Retrieved 16 April 2020.
45. Chad M. Bauman; Richard Fox Young (7 August 2014). Constructing Indian Christianities: Culture, Conversion and Caste. Routledge. pp. 182–.ISBN 978-1-317-56027-2.
46.Selva J. Raj (1 April 2016). South Asian Christian Diaspora: Invisible Diaspora in Europe and North America. Routledge. pp. 44–. ISBN 978-1-317-05229-6.
47. Farina Mir (2010). The Social Space of Language: Vernacular Culture in British Colonial Punjab. University of California Press. ISBN 978-0-520-26269-0.
48.Daniel Philpott; Timothy Samuel Shah (15 March 2018). Under Caesar's Sword: How Christians Respond to Persecution. Cambridge University Press. pp. 230, 232–. ISBN 978-1-108-42530-8.
49.Webster, John C.B. "Punjabi Christians" (PDF). UC Santa Barbara & Union Theological Seminary. Retrieved 15 April 2020.
50. Aqeel, Asif (1 November 2018). "'Untouchable' caste identity haunts Pakistani Christians like Asia Bibi". World Watch Monitor. Retrieved 16 April 2020.
51. "The Plight of Minorities in 'Azad Kashmir'". Asian Lite. 14 January 2019. Archived from the original on 15 April 2020. Retrieved 15 April2020. Christians are the only community who migrated here from the Punjab, mostly from Rawalpindi and Sialkot.
52.Usman, Ali (22 April 2013). "Multi-tongued: Peshawar's happy Hindus and Sikhs". The Express Tribune. Retrieved 15 April 2020.
53."Punjabi Christians leaving Sindh". UCA News. 27 November 1989. Retrieved 16 April 2020.
54.Indian Church History Review. Church History Association of India. 2003. p. 66. As Punjabi Christians in India, the vast majority of whom are from Chuhra backgrounds, reaffirm their Dalit identity along with their Christian identity..
55. "India: Christians in shock after pastor shot dead in 'safe' Punjab". World Watch Monitor. 17 July 2017. Retrieved 16 April 2020.
56.Kumar Suresh Singh (1998). India's Communities. Oxford University Press. p. 2882. ISBN 978-0-19-563354-2. The Punjabi of Delhi mainly belong to four main religions, Hinduism, Sikhism, Islam and Christianity.
57.Barrier, N. Gerald; Singh, Nazer (1998). Singh, Harbans (ed.). Singh Sabha Movement in Encyclopedia of Sikhism Volume IV (4th ed.). Patiala, Punjab, India: Punjab University, Patiala, 2002. pp. 205–212. ISBN 9788173803499. Retrieved 3 December 2019.
58. Editors of Encyclopaedia Britannica (2010). "Singh Sabha (Sikhism)". Encyclopædia Britannica.
59. Mandair 2013, pp. 82-83.
60. Deol 2000, p. 68.
61. T.N. Madan (1994). Fundamentalisms Observed, Volume 1. University of Chicago Press. pp. 605–606. ISBN 978-0-226-50878-8.
62Deol 2000, p. 69.
63. Deol 2000, p. 70.

 

[Dalvinder Singh Grewal]

In Punjab, a jump from 1.5% to a possible 15% in Christianity raises demographic change worries, the biggest problem being ‘stealth’ conversions

The identity crisis faced by the Christian converts was pointed out in February as well. AAP leader Rohit Khokkar, who was previously associated with BSP, had told Indian Express that 98% of the Christians in Punjab were converts. He had also embraced Christianity but did not let go of his caste identity for obvious reasons.
6 September, 2022
Christians have rose from 1.5% to 15% in Punjab in just 11 years (Image: Print)
On September 6, a report was published by article 14 on Christian conversions and alleged attacks on pastors in Punjab. Despite subtly acknowledging that conversion is on the rise in the state of Punjab, the author tried to water down the rampant conversions and blamed the state for coming up with the laws that criminalised forced religious conversions. To understand the situation and how Article 14’s report missed the actual situation in Punjab, it is essential to counter a few misleading facts mentioned.

The report started with the introduction of one pastor Raju Rangila who hails from Gurdaspur and claims to be among the first pastors in Punjab who recorded gospels in Punjabi. Pastor Rangila owns a bungalow in village Dhariwal, located 13 KM southwest of Gurdaspur, Punjab. He holds events for the people who “want to learn about Jesus Christ” six days a week in the hall of his bungalow that can easily accommodate 100 people.

Now the interesting part of the report was that they categorically mentioned that Raju Rangila was not the only one in the area who had a Church. There are dozens of such “independent” and “home” churches where the “pastors” spread the words of “Jesus Christ”. Quoting George Soni, president of the Punjab Christians United Front, the report noted, “Tough to put a number on it as we do not have lists of all such churches, but I would say there has been a 5-10% increase in the past three years.”

Here, Soni talked only about the past three years and said that the number of Christians has increased by 5% to 10% in that area itself. Such small churches are unaccounted for in any government records and often attract people, notably from the Dalit community and mazhabi Sikhs community, to join Christianity.

As per the 2011 census that Article 14’s report mentioned repeatedly, there were only 1.5% Christians in Punjab, almost a similar number of Muslims was recorded, Hindus were almost 36%, and the remaining over 60% were Sikhs in the state. However, in the past 12 years since the last census was released, the demographic change has happened at a drastic level in the state. The number of Christians, no matter whether they call themselves Christians on paper or not, has increased at a very alarming rate.

Thanks to pastors like Raju Rangila, Bajinder Singh, Ankur Narula, Deepti and others, a number of Dalits from both the Hindu and Sikh community have converted to Christianity. There have been several videos of these pastors making rounds on social media platforms where they could be seen indulging in superstitious ‘healing’ activities in front of lakhs of people in every meeting.

However, Article 14 nowhere raised the alarm over this. Another interesting aspect of the report was a statement of 46-year-old Monty Singh, who visited the Church of Signs and Wonders in Khambra village of Jalandhar, who is a regular churchgoer. Interestingly, Monty Singh is still a Sikh on paper, but speaking to Article-14, he said, “Even though I am Sikh on paper, I feel Christian at heart.”

In simple words, Monty Singh has already converted to Christianity but did not reveal the conversion on paper. There is a high possibility that Monty Singh would lure other Hindus and Sikhs from his neighbourhood to join him for Sunday Mass and try to convince them to “join the fold”. This is any way how they convert people to Christianity. First, a family gets converted, then they convert four others and then the four new Christian families would convert four new families. It is like a multilevel marketing scheme but involves religious conversions.

Another 22-year-old churchgoer named Happy Kaur also mentioned in the report that she has a family of 11, and all go to Church. These 11 people have also retained their caste certificates. Kaur knows if she reveals her conversion on papers, her caste privileges or the benefits like reservation would be stripped from them. People like Kaur are converts. They do not believe in Hinduism or Sikhism and only have faith in Christianity. They will happily go out and spread the words of Jesus Christ but do not tell the government that they have converted in order to retain the privilege.

With such worrying details emerging from Punjab, where Sikhs and Hindus are converting to Christianity but retaining their original name and even caste certificate if they are Dalit, the issue of “reservation for Dalit Christians” becomes far more worrying. Essentially, it is evident that there is not only rampant conversion in Punjab but stealth is being employed to ensure that the real percentage of Christians remains unknown. On top of that, Dalit Hindus who convert to Christianity and have no faith in Hinduism are retaining their caste certificate to get benefits from the state. If Dalit Christians are given reservation, it would only act as an incentive for more such nefarious activity to take place.

The growing number of churches worried Sikh and Hindu leaders

Hindu organisations like Vishwa Hindu Parishad and Bajrang Dal have been voicing against the rampant conversions in Punjab for a long time. Initially, Dalits were getting converted at a mass scale, and Sikh leaders were not bothered that much. The situation took a drastic change in the last 2-3 years after videos of several Pastors dressed as Sikhs started circulating on social media platforms, and locally, it became visible that Sikhs, especially Mazhabi Sikhs or Dalit Sikhs, were converting to Islam.

Last year, Shri Gurudwara Prabandhak Committee (SGPC) announced a program to put a stop to the rampant conversion in the state, but the Sikh leadership has not achieved much in breaking the chain. A point that Article 14 raised linked to the statements given by Sikh leaders was that there had been an alleged increase in attacks on pastors and churches. Local Sikh bodies and Nihang Sikhs have clashed with Christian missionaries, which was highlighted in the Article 14 report.

The reality is different from what has been projected. In general, no one has any problem with any religious program happening in Punjab. I am from Punjab and have seen events happening in harmony for a long time. The issue started with missionary programs mushrooming in areas where no Christians live, or the number of Christians is almost negligible.

Article 14 specifically pointed out a May 2022 incident where locals had stopped a Christian event in Zirakpur. OpIndia had exclusively covered the event, and Article 14 linked the source as the video published by one of the church members who had recorded the whole incident. There are a few points that need to be considered.

First of all, though they had permission from the local administration, the residents of Green City, Mamata Enclave and Laxmi Enclave surrounding the location of the event were not informed, or permission from the residents’ association was not sought. There was not even a single person from these three localities who were part of the event. All of them were outsiders that raised red flags.

The local BJP leaders and Hindu organisation members, along with the residents, resisted the Christian event, and they got irked when they found out that the pastor was using a car with Police written on it. The car allegedly belonged to an on-duty Police officer who was a member of the Church. Using such a car was against the law, and the BJP leader demanded action against them and stopped the car from being removed. It was allowed to go only after Police issued a challan and promised action.

Article 14 report mentioned that the pastor was allegedly attacked in this incident. As someone who was present at the scene the whole time, I can say that it was completely false. No one was attacked by the Church. In fact, female members of the Church were sent in front of the car to push the BJP leader, of which we have the video proof.

In other cases as well, like the recent case of Village Daduana, it was reported that the local Sikh leaders have been complaining to the administration against the Christian events and said people were forcefully converted. The Nihang Sikhs swung into action only after the administration failed to take any action on the complaint of the locals against the Church.

Demographic change on and off the paper is a concern for all communities

Article 14’s report said the attacks on the Church are based on the “conspiracy theories” of the demographic change, similar in other states. They mentioned 2011 data as the source that demographic change was just a conspiracy theory, but the report itself has contradictory statements. First, the report mentioned there is an increase in small churches in rural areas.

Secondly, George Soni himself said while speaking to Article 14, “If we make a list of all the members of major churches, we can approximately say that up to 15% of Punjab are Christians.” If he is to be believed, only in 11 years did the number of Christians go from just 1.5% to a whopping 15%, but it is still not an alarming change in demography as per Article 14. Notably, most of these 15% are converts, and it cannot be confidently said how many more have not said publicly that they have shunned their previous faith and accepted Christianity just to ensure they keep getting caste benefits.

Emanuel Nahar, chairman of Punjab’s Minority Commission, has said in a statement that the official number of Christians remains low because the Dalit Sikhs do not formally convert to Christianity but continue going to Church.

The identity crisis faced by the Christian converts was pointed out in February as well. AAP leader Rohit Khokkar, who was previously associated with BSP, had told Indian Express that 98% of the Christians in Punjab were converts. He had also embraced Christianity but did not let go of his caste identity for obvious reasons.

In Punjab, a jump from 1.5% to a possible 15% in Christianity raises demographic change worries, the biggest problem being 'stealth' conversions

The number of converted Christians is on the rise in Punjab resulting in clashes between Sikhs and Churches. | OpIndia News

www.opindia.com

 

[Dalvinder Singh Grewal]

Lakhs of Sikhs converted by Christian missionaries in Punjab !​

01 Dec 2022 | 12:26 AM

​

3-member Church of 14 years, has 3 lakh members today !

Chandigarh (Punjab) –‘India Today’ has brought to light the fast increasing Christian conversions in Punjab. Over 65,000 missionaries in Punjab have converted lakhs of Sikhs in all the 23 Districts of Punjab; therefore, Akal Takht’s Jathedar Giani Harpreet Singh has demanded from the Aam Aadmi Party Government in the State that it should pass a law against religious conversions. Giani Harpreet Singh said that the Christian missionaries are claiming to have cured people with their so-called miracles. They are, thus, cheating Sikhs and Hindus and converting them. A lot of funds are being received from other countries for this purpose. The Government is busy playing vote bank politics and no action is being taken in this context.
1. Thousands of people go to a Church built in the Khambra Village of Jalandhar District. Pastor Ankur Narula is responsible for this. He converted to Christianity in 2008, after which he took up the responsibility of converting others by setting up ‘Ankur Narula Ministry’. Later, ‘The Church of Signs and Wonders’ was also set up. The Church which had only 3 members in 2008, has more than 3 lakh members today – which means that in the last 14 years, more than 3 lakh Sikhs and Hindus have been converted. This organisation is more active in the regions of Majha, Doaba and the border areas of Firozpur in Malwa besides Fazilka.
2. As per the 2011 census, the population of Christians in Punjab was 3.48 lakh. Today, there are more than 3 lakh members only of the ‘Narula Ministry’. These people, who have fallen prey to the guile of the Christian missionaries, are called ‘Pagadi-wale Christians’.
3. In the Assembly elections which took place in the beginning of this year, there was one large class of people calling themselves ‘Dalit’ and Christians in Punjab. This shows the large net of conversions.
4. As per the statistics of ‘The United Christian Front’, of the 12,000 villages in Punjab, Christians have set up committees in 8,000 villages. There are 600 to 700 Churches in Amritsar and Gurdaspur Districts. 60-70% of the Churches were built in the last 5 years.
5. A similar situation prevailed in the southern States, viz. Tamil Nadu and Telangana in the 1980-90 decade, which shows the path on which Punjab is now moving.

Punjab has become a new centre for Christian conversions​

Sohian Kalan village in Amritsar District (The Golden Temple – the centre of Sikh faith is in Amritsar) is the main centre of Christian conversions. There is a Pastor named Gurnam Singh who is responsible for converting many people to Christianity. It is said that he is working in the Police Department.
There are big names such as Amrut Sandhu, Kanchan Mittal, Raman Hans, Gurnam Singh Khehra, Harjeet Singh, Sukhpal Rana, Faris Masih involved.
These people are doctors, engineers, advocates, Police or industrialists. They all are originally Sikhs and are responsible for increasing the number of ‘Pagadiwale Sikhs’. Furthermore, they have many branches and millions of followers on ‘YouTube’.
Pastor Harpreet Deol Jat of ‘Open Door Church’ in Khojewala village of Kapurthala District is a Sikh. Pastor Gurnam Singh Khehra, a surgeon from Harpura village in Batala is also a Jat Sikh.
‘Church of Peace’ at Banur in Patiala has Pastor Kanchan Mittal, who belongs to the ‘Bania’ community; while Chamkaur Sahib’s Pastor Raman Hans is also a Sikh.

Lakhs of Sikhs converted by Christian missionaries in Punjab ! - Sanatan Prabhat

The Central Government needs to at least pass a law against religious conversions now to stop conversions and take action against Christian missionaries !

sanatanprabhat.org

 

[Dalvinder Singh Grewal]

Christian Missionaries to plant 400,000 Churches in every nook and and corner of India

http:// Christian Missionaries Hold "Strategic Meeting" In Chennai To Plant 400,000 Churches In India - The Commune

A shocking incident from Chennai has recently come to light, bringing to the fore yet again, the long standing debate on christian conversion activities in our country.

According to a report by Organiser, a strategic conference of Church leaders to discuss their “Vision 2030 Nehemiah Push” was held in Chennai on January 10 and 11 attended by over 300 missionaries and Christian priests. The event was reportedly held at Radisson Blue Hotel in Chennai. The event saw the participation of controversial Christian pastor Mohan C. Lazarus who is known for his hate speech against Hindus.
Reportedly, the Church leaders congregated at Chennai for this ‘strategic meet’ to make a big push for establishing 400,000 Churches in the ‘unchurched villages in India’ under the leadership of Rev. Kalyan Kumar of Harvest Church India.
It is said that during the meeting it was resolved that they would undertake random mass conversion targeting 2292 ‘unreached’ communities totaling to 59,92,74,000 people, almost half of the Indian population.

http:// Christian Missionaries Hold "Strategic Meeting" In Chennai To Plant 400,000 Churches In India - The Commune